سرطان خون مزمن درمان و تشخیص
سرطان خون کشنده ترین سرطان است؟ آیا درمانی برای سرطان خون مزمن وجود دارد؟ انواع سرطان خون یا لوسمی چیست؟ تشخیص و درمان سرطان خون چگونه انجام می شود؟ سرطان خون با چه علائمی بروز می کند؟ در ادامه با شنیدن صحبت های دکتر معصومه صابریان – فوق تخصص انکولوژی و هماتولوژی می توانید به پاسخ سوالات خود دست یابید.
سرطان خون مزمن یا cml چیست؟
لوسمی مزمن میلوئیدی cml یا سرطان خون مزمن، سرطان سلول های گلبول سفید است که گروهی از لوسمی ها هستند که افزایش بدون کنترل در رده های میلنی در مغز استخوان ایجاد می کنند و به دنبال آن باعث تجمع سلول های غیرطبیعی در خون محیطی می شوند. در واقع اختلال در تولید سلول های بنیادی مغز استخوان به وجود می آیند و تولید گرانولوسیت های رسیده سلول های چند هسته ای مانند نوتروفیل ها، ائوزینوفیل ها، بازوفیل ها و… را ایجاد می کند و این سلول ها را در خون محیطی ریخته و باعث افزایش تعداد این سلول ها می شود.
علت سرطان خون مزمن چیست؟
علت ابتلا بهcml در واقع تغییرات کروموزومی است که اتفاق می افتد در واقع جابه جایی بازوی بلند و بازوی کوتاه کروموزوم ۹و ۲۲ هستند که این کروموزوم جدید را تحت عنوان فیلادلفیا می نامند در بیش از ۹۰ درصد موارد بیماران مبتلا به این نوع از سرطان خون، در فاز مزمن بدون علامت توسط یک آزمایش روتین انجام شده پیدا می شوند.
زمانی که بیمار به هر دلیلی آزمایش cbc انجام می دهد، اختلالات خون محیطی در آزمایش سی بی سی قابل رویت می شود.
تعداد گلبول های سفید در خون محیطی در شمارش تعداد گلبول های خونی افزایش پیدا می کند و این شک را به سمت بروز این بیماری پیش می برد.
علائم سرطان مزمن یا cml
بزرگ شدن کبد و طحال از جمله علائم سرطان خون مزمن -cml است بیماران ممکن است با درد شدید در قسمت های فوقانی شکم مراجعه کنند به خاطر بزرگ شدن طحال و ایجاد فشار روی معده بیماران احساس سنگینی معده، بی اشتهایی و به دنبال آن دچار کاهش وزن شدید می شود.
در برخی موارد بیمار با علائمی مانند: تب، به خصوص تب های شبانه و تعریق شبانه مراجعه کنند.
در ۱۰ درصد مواقع بیمار در زمان تشخیص این سرطان در فاز یا مرحله ی تشدید شده قرار دارند.
این مرحله نسبتا تهاجمی تر است و علائمی که به همراه دارد مانند خونریزی، ضایعات کبودی روی بدن، ضعف و بی حالی، ابتلا به عفونت های فرصت طلب و تب که منجر به مراجعه بیمار به پزشک می شود و بدنبال آن تشخیص ابتلا به سرطان cml صورت می گیرد.
تعدادی از بیماران ممکن است در زمان تشخیص بیماری در فاز بلاستیک باشند در واقع فازی است که cml که یک بیماری مزمن است تبدیل شده است به یک بیماری حاد و یک سرطان حاد خونی که بدیهی است پاسخ به درمان در این شرایط سخت است.
عوامل موثر در ابتلا به سرطان مزمن خون
عوامل موثری که برای آن در درجه اول مطرح می شود به شرح زیر است:
سن:
با افزایش سن شدت و شیوع بیماری cml افزایش می یابد معمولا افراد بالای ۶۵ سال درگیر این بیماری می شوند.
جنسیت:
از نظر جنسیت این بیماری در مردان شیوع بیشتری دارد
تماس با اشعه یونیزان:
یکی از فاکتور هایی است که باعث افزایش احتمال ابتلا به cml و تشدید بیماری می شود.
افرادی که به دلایل مختلف مانند درمان سایر سرطان ها تحت درمان رادیوتراپی قرار گرفته اند ممکن است بعد از حدود ده سال به بیماری cml مبتلا شوند.
چیزی که درباره این بیماری اهمیت زیادی دارد این است که علی رغم تغییرات کروموزومی دارد از طریق والدین به فرزندان منتقل نمی شود.
تشخیص بیماری cml سرطان خون مزمن
برای تشخیص سرطان خون حاد یا cml بیمار ابتلا به علائمی که پیش تر ذکر شد مراجعه می کند
معاینه بالینی صورت می گیرد و با آزمایش خون که مهمترین آزمایش برای تشخیص این بیماری است انجام می گیرد.
در آزمایش خون تغییراتی که بر اثر ابتلا به cml ظاهر می شود به شکل وجود سلول های چند هسته ای که به طور طبیعی در خون محیطی دیده نمی شوند و اگر دیده شوند تعداد بسیار اندکی دارند شک به تشخیص گذاشته می شود.
نمونه مغز استخوان از روش های های دیگر تشخیص این بیماری است که امکان یافتن تغییرات کروموزومی و ژنتیکی را فراهم می کند.
پیدا کردن کروموزوم فیلادلفیا از طریق سایت ژنتیک یا از طریق فیش یا pcr ممکن است و می توان ابتلا به بیماری cml را تایید کرد.
فاز ها یا مراحل بیماری cml
cml دارای سه فاز است، زمانی که تشخیص داده می شود ممکن است بیماری در یکی از مراحل زیر باشد:
- فاز اول در واقع همان فاز مزمن است که بیمار کاملا بدون علائم و به طور اتفاقی متوجه ابتلا به بیماری می شود.
- فاز دوم فاز تشدید یابنده یا accenerated است که در این مرحله تعداد سلول های نارس در خون محیطی افزایش نسبی پیدا کرده اند و بیمار در این فاز ممکن است علائمی هم چون کم خونی، افت پلاکت و بزرگ شدن طحال را دارا باشد.
- فاز آخر که فاز بلاستیک است و تبدیل می شود به سرطان حاد خون در واقع خطرناک ترین مرحله cml است و پاسخ به درمان در این مرحله سخت و کم است.
بهترین پاسخ به درمان در فاز مزمن بیماری صورت می گیرد.
درمان سرطان خون مزمن
هدف از درمان cml حذف آن ژن های معیوب است و درمان با داروهایی صورت می گیرد که روی آن ژن ها تاثیر گذاشته و بر سلول های تغییر شکل یافته تاثیر گذار است که به آن درمان های هدفمند یا تارگت تراپی گفته می شود مانند:
- ایماتینی
- داساتینی
در موارد دیگر از پیوند مغز استخوان استفاده می شود و در مواردی دیگری که بیمار وارد فاز بلاستی یا حاد خون شده است، روند درمان از طریق شیمی درمانی انجام می گیرد.
خلاصه مطلب
سرطان خون یا لوسمی انواع مختلفی دارد که با شدت و علائمی نسبتا متفاوت بروز می کند و هم چون دیگر سرطان ها زمان تشخیص این نوع از سرطان خون نیز در پیرفت روند درمان تاثیر مستقیم دارد و این مسئله لزوم مراجعه به بهترین دکتر برای درمان و تشخیص سرطان را به خوبی شرح می دهد. شما عزیزان می توانید پاسخ سوالات خود را در این باره با درج آن ها در بخش دیدگاه از دکتر معصومه صابریان – فوق تخصص انکولوژی و هماتولوژی دریافت نمایید.
متخصص داخلی، فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژی
عضو انجمن انکولوژی ایران و اروپا
عضوانجمن خون و سرطان ايران
فوق تخصص بیماری های خون و سرطان بزرگسالان
سلام وقت بخیر ایا در طول درمان لوسمی مزمن ملانوئیدی نیاز به داروهای تقویت سیستم ایمنی است ؟
سلام.وقت شما هم بخیر دوست عزیز.ما هیچ مکملی را در طول درمان برای بیماران سرطانی تجویز نمی کنیم.مگر اینکه در معاینات و آزمایشات بیمار مشکلی را احساس کنیم . هیچ مکملی بدون نظر
پزشک نباید مصرف شود.
سلام وقت بخیر
خانم دکتر پسر من ۱۵ سالشه ۲ سال پیش غدد لنفاوی گرم متورم شد از نوع ری اکتیو
و آزمایش خون طبیعی بود فقط درصد لنفوسیت ها ۵۴ درصد و نوتروفیل ۳۶ درصد
نظر دکتر این بود که به خاطر عفونت
الان بعد ۲ سال آزمایش و چک آپ انجام دادم
آزمایش طبیعی یعنی تعداد گلبول های سفید و قرمز و ملامت طبیعی
فقط همون درصد لنفوسیت ۵۴ درصد و نوتروفیل ۳۶ درصد می خاستم ببینم علت چی میتونه باشه و آیا مشکلی هست ؟
سلام روزخوش. بهتره لام خون محیطی دیده بشه اگر شکل لنفوسیت ها طبیعی یا واکنشی باشه مشکلی ندارد در درصدی از افراد عادی این اتفاق می افتد
سلام خانم دکتر خسته نباشید
من برای چکاپ آزمایش خون دادم گلبول سفیدم ۱۰/۶و لنفوسیتم ۴۶درصد بود ؟
آیا مشکل خاصی متوجهمه؟
اکثرا تو آزمایش خون گلبول سفیدم بالاست و بقیه فاکتورام نرمال هست
بشدت به آزمایش خون فوبیا دارم
سال قبل هم گلبول سفیدم ۱۴بود ولی عفونت دندان و آبریزش بینی داشتم
درکل هیچ وقت علائم خاص بیماری ندارم ولی گلبول سفیدم معمولا ۱۰یا ۱۱هست ؟
آیا خطری وجود داره ؟
سلام. باید شکل سلول ها دیده بشه ولی در مواردی که علامتی وجود نداشته باشد نیاز به بررسی بیشتر ندارد.
سلام.
من مدتی دچار کم خونی شده بودم، بعد از چندین بررسیهای پزشکی، مشخص شد که تومور روده باریک داشتم. توده مورد نظر با عمل جراحی برداشته شد. بعد از عمل، پزشک معالج کپسول ایماتیب 100 را با مصرف روزی 4 تا تجویز کرد با ازمایشهای مکرر خون هر دو ماه یکبار. . از طول درمان یکسال گذشت و گویا کماکان ادامه دارد.
لطفا سوالم این است که:
مصرف این کپسول برای چیست؟
مصرف/عدم مصرف چه نوع تغذیه ای میتواند کمکم کند؟
و کلا چه توصیه ای دارید؟
سلام . بهتر است با پزشک خودتان مشورت کنید به دلیل اینکه برای پاسخ به سوال شما باید پاتو لوژی و ازمایشات موجود باشد و مطالعه شود
سلام خانم دکتر بعد از به دنیا امدن پسرمون متوجه شدیم ک مادرش بیماریcmlداره و شروع ب مصرف کپسول ایمتینیب کرد.الان بعد سه سال ب دو صدم رسیده ایا میشه اقدام ب بارداری کرد یا خطرناکه و چ کارهایی میشه انجام داد
توصیه به عدم بارداری ست ولی اگر بیماری کنترل شده باشد و از نظر سیتوژنتیک هم سالم باشد با در نظر گرفتن احتمال عود و مجبور به شروع درمان در دوران بارداری میشود اقدام به بارداری کرد
باسلام
خانم دکتر وقت بخیر و خسته نباشید.
مادرم تازگی طی آزمایش مقدار گلوبول های سفیدش بالا بود رفتیم مرکز استان پیش فوق تخصص انکولوژی بعد آزمایش خون و سی تی اسکن و آزمایش بافت گفت سرطان خون مزم داره ولی گفت فعلا نباید کاری کنیم چون اگه بخوایم احتگالش هست از مزمن به حاد تبدیل بشه آیا این کار درسته یا اقدامی هست که جلوی پیشرفت بیماری رو بگیریم؟
بسته به نوع بیماری ست ول در موارد یکه بیماری در فاز خاموش است نیاز به درمان ندارد
سلام خانوم دکتر مادر من ۶ سال هست که با مصرف ایماتینیب بیماریش تحت کنترل هست وخدترو شکر ازمایش های هر سالش هم خوبن. حا به دلیل به وجود اومدن دو تاکیست کوچیک تو گلوش که خوش خیم هم هستن ، نیاز به عمل داره، ایا میتونه این عمل رو انجام بده و بیهوشی براش بد نیست؟ اصلا کسی که بیماریه cml داره میتونه از بیهوشی استفاده کنه؟ با تشکر
بله میتونند تحت جراحی قرار بگیرند