سرطان حاد خون یا لوسمی چه علائم و نشانه هایی به همراه دارد؟

سرطان حاد خون یا لوسمی چه علائم و نشانه هایی به همراه دارد؟

امروزه ابتلا به انواع سرطان ها به صورت شناخته و ناشناخته شایع شده است، ممکن است بدون هیچ عارضه و یا علامت مشخصی فرد متوجه ابتلا به سرطان خون شده باشد، که در نتیجه اقدامات لازم برای درمان سرطان را پیش می گیرد. انواع مختلفی از سرطان خون شناخته و مورد بررسی قرار گرفته‌اند که به طور خاص برخی از آنها در بزرگسالان و برخی دیگر در کودکان بروز می نماید.

یکی از سرطان های شایع که سیستم مغز و استخوان و سیستم لنفاوی را تحت تاثیر قرار می دهد سرطان خون یا لوسمی می باشد لوسمی زمانی اتفاق می افتد که بافت های خون ساز بدن از جمله مغز استخوان و سیستم لنفاوی مورد حمله قرار بگیرند.

لوسمی چیست؟

لوسمی چگونه تشکیل می شود؟

 برای درک چگونگی سرطان خون باید بدانید که برخی از سلول های خونی با تغییراتی در ماده ژنتیکی ‏dna همراه هستند، که در نهایت دچار اختلال در رشد و تقسیم سلولی می شود dna تعیین می کند که سرعت رشد سلول ها چگونه باشد و مدت زمان حیات آنها چقدر باشد. در سرطان خون جهش های ژنتیکی به سلول های خونی دستور می دهد که رشد و تقسیم را به قدری ادامه دهد تا زمانی که تولید سلول های خونی از کنترل خارج شوند با تکثیر سلول های غیرطبیعی سلول های خونی سالم در قسمت مغز استخوان حذف می‌شود و این اتفاق منجر به کاهش تعداد گلبول های سفید خون گلبول های قرمز خون و پلاکت ها می گردد. در نهایت اختلال به وجود آمده با کاهش سیستم ایمنی بدن و به هم ریختن روال عادی فعالیت‌های آن همراه است که به آن سرطان خون می گویند.

سرطان خون که معمولاً گلبولهای سفید را درگیر می کند در حقیقت سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار داده و باعث بروز برخی علائم ناخوشایند در بدن فرد می شود فردی که مبتلا به سرطان خون است ،با تکثیر و رشد غیر طبیعی گلبول های سفید همراه می شود که عملکرد سیستم بدن را مختل می کند و از حالت عادی خارج می سازد.

لوسمی به معنای افزایش سلول های نارس و غیرطبیعی در مغز استخوان و خون می باشد که موجب می شود مغز استخوان توانایی تولید سلول های طبیعی را از دست بدهد و نتیجه آن است که میزان سلول های سالم در خون کاهش پیدا می کند.

انواع لوسمی

سرطان خون بر اساس سرعت پیشرفت و نوع سلول های درگیر آن به انواع مختلفی دسته بندی می شود چه تشخیص و نوع درمان آنها متفاوت بوده و ممکن است بازه های زمانی مختلفی را مطالبه نمایند.معمولا رده های لنفوسیت یا میلوسیت در لوسمی ها افزایش پیدا می کنند که بر اساس آن به دو گروه تقسیم می شوند:

• لوسمی حاد لنفوئیدی : این نوع از لوسمی سلول های لنفاوی بدن را تحت تاثیر قرار داده و موجب افزایش بافت های لنفاوی در بدن می شود.
• لوسمی حاد میلوئیدی : این نوع از لوسمی به سرعت در بدن پیشرفت می کند و میزان گلبول های سفید غیر لنفوئیدی در خون را افزایش می دهد.

علائم و نشانه های بارز سرطان خون

علائم سرطان خون با توجه به نوع سرطان متفاوت است اما نشانه های کلی برای این بیماری در نظر گرفته می شود که توجه به آن از مهمترین موارد برای تشخیص به موقع می باشد. توجه داشته باشید که سرطان در مراحل اولیه شیوع بهتر قابل کنترل و پیشگیری از روند رشد سریع آن می باشد. از این رو توصیه می شود که دقت به علائم و نشانه های بروز داده شده و مواردی که باعث ایجاد  نگرانی تان شده و به عنوان زنگ خطر و یا هشدار در نظر گرفته می شود. توجه ویژه داشته باشید به طور کلی علائم و نشانه های سرطان خون شامل موارد زیراست :

• داشتن احساس لرز
• ضعف عمومی بدن و خستگی مداوم
• ابتلا به عفونتهای مختلف یا عفونی شدن بدن به صورت شدید
• از دست دادن وزن به صورت ناگهانی
• متورم شدن غدد لنفاوی
• بزرگ شدن کبد یا طحال
• ابتلا به خونریزی و کبودی پوست
• مشاهده خونریزی از بینی به صورت مکرر
• بروز لکه های کوچک قرمز در پوست
• تعریق شدید شبانه
• احساس درد استخوانی

اگر این نشانه ها و علائم به صورت مزمن و غیر قابل درمان در نظر گرفته شود نیاز است که بررسی های لازم برای ابتلا به سرطان خون انجام شود

علائمی که ممکن است بیمار با آن روبه رو شود و به پزشک مراجعه کند شامل موارد ذیل می باشد:

• خونریزی از بینی، لثه و یا خونریزی از هر قسمتی از بدن که طول بکشد و به راحتی کنترل نشود.
• سابقه عفونت های مکرر که به درمان دارویی به خوبی جواب نمیدهد و طول بکشند.
• بیمار گاهی اوقات ممکن است به بی اشتهایی دچار شود.
• خواب آلودگی و سردرد و دردهای استخوانی به سراغ بیمار می آید.
• بیمار ممکن است دچار کاهش وزن شود و در پی آن احساس ضعف و خستگی می کند.
• تب و لرز و تعریق شبانه که بیمار ممکن است به آن دچار شود.
• بیمار بدون اینکه ضربه ای به بدنش خورده باشد دچار کبودی های بدون دلیل در برخی از قسمت های بدن می شود.
• گاهی اوقات بزرگ شدن غدد لنفاوی، طحال و کبد ممکن است در بیمار مبتلا به لوسمی مشاهده شود.

علل بیماری لوسمی

هنوز علت خاصی برای ابتلا به سرطان خون مشخص نشده است اما عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن تاثیرگذار هستند دقت داشته باشید که مواردی مانند مصرف سیگار و مصرف مشروبات الکلی عوامل زمینه ساز برای ابتلا به سرطان خون هستند و هم چنین مواردی مانند اختلالات ژنتیکی و یا سابقه خانوادگی در ابتلای افراد به این بیماری نقش دارند. به طور کلی علت شناخته شده ای برای بیماری لوسمی مطرح نمی باشد اما یک سری از علت ها را می توان به عنوان علت های احتمالی مطرح کرد ولی اینکه به طور قطعی تا چه اندازه این علت ها در ایجاد سرطان خون دخیل هستند، مشخص نمی باشد. از جمله این عوامل شامل:

ژنتیک

در برخی از بیماری های سرطانی ممکن است سابقه خانوادگی لوسمی در بیماران مشاهده شود. البته افرادی که به بیماری اختلال ژنتیکی مانند سندروم داون مبتلا هستند شانس بیشتری در ابتلا به سرطان خون را نسبت به بقیه افراد دارند  به عبارتی دیگر بیماری های ژنتیکی استعداد ابتلا به لوسمی را افزایش دهد.

تماس طولانی با اشعه خطرناک

تماس طولانی مدت با برخی از مواد شیمیایی مانند بنزن، برخی ازسموم شیمیایی، مصرف سیگار، هوای آلوده و مصرف برخی از داروهای شیمیایی که ایمنی بدن را سرکوب می کند، عواملی هستند که اغلب در رابطه با ایجاد لوسمی نقش دارند.

تشخیص سرطان خون

اولین روش در تشخیص بیماری لوسمی در بیماران مبتلا، انجام آزمایشات خون می باشد. این آزمایش شامل شمارش گلبول های قرمز خونی می باشد که (CBC) نام دارد. اگر نتیجه آزمایش مشاهده تعداد بالای گلبول های سفید خون باشد باید برای بررسی های بیشتر آزمایشات تکمیلی سرطان خون را انجام داد. برای اینکار قطره ای خون بیمار بر روی لام آزمایشگاهی ریخته می شود و زیر میکروسکوپ مورد بررسی های دقیق تری بر روی شکل و مورفولوژی سلول های خونی انجام می شود. پس از اطمینان دقیق بر وجود بیماری روش های درمانی مناسبی برای بیمار اتخاذ می گردد.

پیشگیری از ابتلا به سرطان خون

این بیماری قابل پیشگیری نیست و غربالگری خاصی جهت پیشگیری از ابتلا به این بیماری وجود ندارد و اینکه افراد سالم را مورد بررسی قرار دهیم قابل انجام نمی باشد. همچنین امکان بررسی اینکه آیا احتمال ابتلا به لوسمی در فرد وجود داشته باشد چه میزان می باشد وجود ندارد و نمی توانیم موارد دارویی و غیر دارویی را برای این افراد درنظر بگیریم تا از ایجاد سرطان حاد پیشگیری کنیم.

اما تنها راهی که با استفاده از آن می توان احتمال ابتلا به سرطان خون را کاهش داد این است که از عواملی مانند دوری از مواد پرتوزا و مواد شیمیایی و امثال آنها جلوگیری کنیم.

درمان سرطان خون

از جمله روش های درمانی که برای بیماری لوسمی بکار گرفته می شود، شیمی درمانی می باشد. اما بسته به شدت بیماری و سن و سال بیمار شیوه درمانی که برای وی در نظر گرفته می شود متفاوت خواهد بود. یکی دیگر از روش های رایج و بسیار مهمی که در درمان لوسمی یا سرطان خون بکار گرفته می شود، پیوند سلول های بنیادین و هماتولوژی که در مواردی که بیماری شدت بیشتری پیدا کرده است مورد استفاده قرار می گیرد.

نتیجه گیری

امروزه سرطان خون به دلیل وجود سبک زندگی نامناسب و یا مصرف مواد غذایی سرطان زا به خصوص مصرف فست فودها و یا نداشتن شیوه زندگی سالم و ارگانیک بسیار شایع شده است البته تنها دلیل ابتلا به سرطان تغذیه نبوده و در برخی از موارد از عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی و یا قرار گرفتن در در معرض اشعه های سرطان زا زمینه های ابتلا به این بیماری را ایجاد می کند درمان سرطان امروز دچار تحول و ارائه خدمات نوین شده است که امید به زندگی را در مبتلایان به این بیماری بیشتر نموده است

در صورت مشاهده هر گونه از علائمی که در مقاله مطرح شد، حتما باید به یک پزشک فوق تخصص آنکولوژیست مراجعه کنید تا آزمایشات تخصصی و غربالگری لازم برای شما صورت گیرد. البته باید این نکته را در نظر داشت که وجود این علائم الزما به معنای داشتن سرطان نمی باشد فقط نیاز به بررسی و اطمینان دارند.

سوالات متداول سرطان خون