سرطان خون حاد در کودکان

سرطان خون حاد در کودکان

سرطان خون حاد در کودکان

علی رغم پیشرفت های پزشکی سرطان هنوز یکی از بدترین تشخیص هایی است که یک بیمار می تواند از پزشک خود دریافت کند. مساله ای که درمان سرطان را انقدر دشوار کرده این است که سرطان فقط یک بیماری نیست، بلکه خانواده ای از بیماری ها با بیش از صد عضو است که در انواع مختلفی از سلول ها رخ می دهد.

یکی از انواع سرطان ها است که متاسفانه بیش از بقیه گونه های این بیماری به سراغ کودکان می رود این بیماری لوسمی یا سرطان خون نام دارد.

 

در ادامه مقاله ابتدا به یک تعریفی از سرطان خون، علائم و درمان آن پرداخته می شود. با ما همراه باشید.

سرطان خون (LEUKEMIA) چيست؟

سرطان خون از سلول های بنیادی موجود در مغز استخوان آغاز می شود. یک سلول بنیادی تا حدی مانند یک نوزاد می ماند. یعنی چیزی که هنوز رشد پیدا نکرده ولی از قابلیت های فراوانی برخوردار می باشد. بسیاری از سلول های بنیادی کارکرد تخصصی پیدا می کنند و به سلول های اعضایی مانند کبد قلب و مغز بدل می شوند اما در برخی از بافت ها آنها می توانند در سراسر مدت رشد و بزرگسالی به سلول های بنیادی جدیدی تقسیم شوند تا به طور پیوسته سلول های جدیدی تولید کنند و پا به پای نیازهای بدن پیش آیند.

یک مثال مغز استخوان است که در آن سلول های بنیادی به انواع مختلفی از سلول های خونی مشتق می شوند که شامل گلبول های قرمز که اکسیژن را از ریه ها به سایر بافت ها می رسانند پلاکت ها که با چسباندن رگ ها آسیب دیده مانع از خون ریزی می شوند و گلبول های سفید می شوند که از بدن محافظت می کنند و مهاجمان خطرناک را از بین می برند.

اما گاهی در هنگام فرآیند تخصصی شدن سلول بنیادی خطایی صورت می گیرد و جهش هایی خطرناک در DNA سلول اتفاق می افتد. سلول ها و DNA آسیب دیده موظف اند که خود را نابود کنند اما برخی از سلول های آسیب دیده از این فرمان سرپیچی می کنند و به شکلی مهار نشدنی تکثیر می یابند حتی در حالی که کارکرد اصلی خود را از دست می دهند. اینها تمام آن چیزی هستند که از آن به عنوان سلول سرطانی یاد می شود.

نشانه های اولیه سرطان خون در کودکان

• کم خونی و فقر آهن
• خستگی و بی حالی
• کبودی و خونریزی
• تورم در نقاط مختلف بدن
• عفونت های مکرر و مداوم
• کاهش اشتها و وزن
• حالت تهوع و استفراغ

علت ابتلا کودکان به سرطان خون

هنوز مشخص نیست که چرا سرطان خون شایع ترین سرطان در بین کودکان است، اما یک عامل اثر گذار می تواند این باشد که این بیماری اغلب تنها با یک یا دو تغییر در DNA  پدید می آید. در حالی که اکثر سرطان ها به تغییرات بیشتری نیاز دارند این امر موجب می شود تا سرطان خون سریع تر از سایر سرطان ها رشد کند. علاوه بر این برخی از تغییرات در DNA  می تواند در مرحله جنینی در گلبول های سفید اتفاق بیفتد و ابتلا به سرطان خون را در سنین خردسالی افزایش دهد.

گرچه این بیماری بیش از هر سرطان دیگری به سراغ کودکان می رود، اما در مجموع اکثر مبتلایان را بزرگسالان تشکیل می دهند. هنگامی که سرطان خون به وجود می آید سلول های آسیب دیده در خون در مغز استخوان تکثیر می شوند تا جایی که تمام فضا و منابع موجود را اشغال می کنند. زمانی که مغز استخوان دیگر نمی تواند میزان لازم از سلول های کاربردی را تولید کند خون تحلیل می رود و کاهش پیدا می کند.

درمان سرطان خون در کودکان

کاهش گلبول های قرمز به این معناست که ماهیچه ها نمی توانند به اکسیژن کافی دست پیدا کنند. تعداد کم پلاکت ها برای التیام زخم ها کافی نیست و مرگ گلبول های سفید سیستم دفاعی بدن را از کار می اندازد و ریسک عفونت ها را افزایش می دهد. جهت باز گرداندن عملکرد نرمال خون سلول های سرطانی باید از بین برود، اما از آنجایی که سلول های سرطان خون توموری تشکیل نمی دهند اما برداشتن آنها با جراحی ممکن است در عوض این سلول ها با استفاده از درمان مختلف در بدن از بین می روند.

• شیمی درمانی

یکی از شیوه های درمان شیمی درمانی است که ترکیبی از داروهایی است که به سرعت موجب نابودی سلول های در حال افزایش می شود. متاسفانه این شیوه درمان این اثر جانبی را دارد که موجب مرگ سلول های سالم مانند سلول های موجود در فولیکول های مو یا روده ها می شود. همچنین در برخی موارد میزان مورد نیاز از دارو آنقدر زیاد است که باعث مرگ تمام سلول ها در مغز استخوان از جمله سلول های بنیادی می شود. بعد از این فرآیند بدن دیگر قادر نیست که سلول های خونی جدید را در خود تولید کند.

• پیوند مغز استخوان

خوشبختانه کمک های بیرونی هم می تواند در غالب سلول های بنیادی از مغز استخوان یک اهدا کننده بسیار موثر باشد. سلول های بنیادی زمانی که به فرد بیمار پیوند زده می شوند به سرعت شروع به استقرار یافتن در مغز استخوان و خون می کنند. هرچند پیوند مغز استخوان فرآیند پیچیده است که نیاز به سازگاری آنتی ژن میان اهدا کننده و گیرنده دارد تا سلول های پیوندی را از حمله سلول های خود بیمار به عنوان سلول های بیگانه مصون نگه دارد.

برخلاف پیوند های خونی هزاران گونه از پادگن گلبول سفید استخوانی یا HLA وجود دارد و حتی ممکن است اعضای خانواده و اقوام نزدیک هم فاقد مغز استخوان سازگار باشند اگر این اتفاق بیفتد جستجو به پایگاه داده ای که شامل مشخصات ژنتیکی میلیون ها اهدا کننده داوطلب مغز استخوان می شود، توسعه پیدا می کند. هرچه تعداد اهدا کنندگان احتمالی بیشتر باشد بیماران بیشتری می توانند به واسطه پیوندهای موفق نجات پیدا کنند. پس با افزایش تعداد اهدا کننده ها سرطان دیگر ترسناک به نظر نخواهد آمد.

 

 

راه های ارتباطی با دکتر معصومه صابریان فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژی:

• تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از پارک ملت، ایستگاه خبرنگاران، برج جم، طبقه اول، واحد۴
• (021) 22014532 – 22013068
• (0938) 6921414 – (0938) 8907079
• info@drsaberian.com
• صفحه اینستاگرام