مراقبت های لازم بعد از شیمی درمانی

مراقبت های بعد از شیمی درمانی برای جلوگیری از مشکلات و عوارض بعد از درمان سرطان بسیار حائز اهمیت می باشد. خطر عفونت، خونریزی و مشکلات پوستی ممکن است زیاد باشد. برای سالم ماندن پس از شیمی درمانی، باید به خوبی از خود مراقبت کنید. این شامل مراقبت از دهان، پیشگیری از عفونت و سایر اقدامات برای حفظ سلامتی است.

محتوا پنهان

1 مراقبت از دهان
2 پیشگیری از عفونت
1. 3 مراقب حیوانات خانگی باشید
4 سایرمراقبت های لازم برای حفظ سلامتی
5 پیگیری ها و بررسی های لازم بعد از شیمی درمانی
1. 6 چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنیم؟

پس از شیمی درمانی، ممکن است زخم دهان، ناراحتی معده و اسهال داشته باشید. احتمالاً به راحتی خسته خواهید شد. اشتهای شما ممکن است ضعیف باشد، اما باید بتوانید بنوشید و بخورید.

مراقبت های بعد از شیمی درمانی شامل موارد زیر است:

مراقبت از دهان

به خوبی مراقب دهان خود باشید. شیمی درمانی می تواند باعث خشکی دهان یا زخم شود. این می تواند منجر به افزایش باکتری و عفونت در دهان شما شود و به سایر قسمت های بدن شما سرایت کند.

بنابراین سعی کنید:

دندان ها و لثه های خود را 2 تا 3 بار در روز به مدت 2 تا 3 دقیقه مسواک بزنید و از مسواک با موهای نرم استفاده کنید.
بگذارید مسواک شما در فاصله بین مسواک زدن با هوا خشک شود.
از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
روزی یک بار به آرامی نخ دندان بکشید.
4 بار در روز دهان خود را با محلول نمک و جوش شیرین بشویید. (یک نصف قاشق چایخوری یا 2.5 گرم نمک و یک نصف قاشق چایخوری یا 2.5 گرم جوش شیرین را در 240 میلی لیتر آب مخلوط کنید.)
پزشک شما ممکن است دهانشویه تجویز کند. از دهانشویه هایی که حاوی الکل است استفاده نکنید.
از خشک شدن و ترک خوردن لب های خود جلوگیری کنید و در صورت ایجاد زخم یا درد جدید در دهان به پزشک خود اطلاع دهید.

از خوردن غذاها و نوشیدنی هایی که قند زیادی دارند خودداری کنید. آدامس های بدون قند بجوید یا بستنی های بدون قند یا آب نبات های سفت بدون قند بمکید.
اگر از دندان مصنوعی استفاده می کنید، آنها را فقط در هنگام غذا خوردن استفاده کنید. این کار را برای 3 تا 4 هفته اول پس از شیمی درمانی انجام دهید.
دندان های مصنوعی خود را 2 بار در روز مسواک بزنید. آنها را خوب بشویید.
برای از بین بردن میکروب ها، پروتزهای مصنوعی خود را در زمانی که آنها را نمی پوشید در محلول آنتی باکتریال خیس کنید.

پیشگیری از عفونت

مراقب باشید تا یک سال یا بیشتر پس از شیمی درمانی به عفونت مبتلا نشوید. در طول درمان سرطان، خوردن و آشامیدن سالم را تمرین کنید.

از خوردن و آشامیدن چیزی که ممکن است نیم پز یا فاسد شده باشد خودداری کنید.
مطمئن شوید که آب شما سالم است.
نحوه طبخ و نگهداری ایمن غذاها را بدانید.
وقتی بیرون غذا می خورید مراقب باشید. از سبزیجات خام، گوشت، ماهی یا هر چیز دیگری که مطمئن نیستید بی خطر است نخورید.

دست های خود را به طور مرتب با آب و صابون بشویید مخصوصا زمانی که در موقعیت های زیر قرار گرفته اید:

بعد از حضور در فضای باز
پس از تماس با مایعات بدن، مانند مخاط یا خون
بعد از تعویض پوشک بچه
قبل از دست زدن به غذا
بعد از استفاده از تلفن
بعد از انجام کارهای خانه
بعد از رفتن به دستشویی
خانه خود را تمیز نگه دارید. از جمعیت دور بمانید. از اطرافیانی که سرما خورده‌اند بخواهید ماسک بزنند یا با شما دیدار نکنند. کار حیاط و گل و گیاه نکنید.

بیشتر بخوانید:

روش های شیمی درمانی

هورمون درمانی برای سرطان سینه

تاثیر ورزش بر سرطان

مراقب حیوانات خانگی باشید

اگر گربه دارید، آن را داخل منزل نگه ندارید.
از شخص دیگری بخواهید که جعبه خاک گربه شما را هر روز عوض کند.
با گربه ها خشن بازی نکنید خراش ها و نیش ها می توانند عفونی شوند.
از توله سگ ها، بچه گربه ها و سایر حیوانات بسیار جوان دوری کنید.
از پزشک خود راجع به واکسن هایی که به آن ها نیاز دارید و زمان دریافت آن ها بپرسید

سایرمراقبت های لازم برای حفظ سلامتی

کارهای دیگری که می توانید برای حفظ سلامتی انجام دهید عبارتند از:

اگر خط ورید مرکزی یا خط PICC (کاتتر مرکزی وارد شده محیطی) دارید، بدانید که چگونه از آن مراقبت کنید.
اگر پزشک به شما می گوید که تعداد پلاکت شما هنوز پایین است، یاد بگیرید که چگونه از خونریزی در طول درمان سرطان جلوگیری کنید.
با پیاده روی فعال بمانید. بر اساس میزان انرژی که دارید، به آرامی میزان مسافت خود را افزایش دهید.
پروتئین و کالری کافی مصرف کنید تا وزن خود را بالا نگه دارید.
از پزشک خود در مورد مکمل های غذایی مایع که می توانند به شما در دریافت کالری و مواد مغذی کافی کمک کنند، بپرسید.
وقتی زیر نور آفتاب هستید مراقب باشید. کلاهی با لبه پهن بپوشید. از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.
سیگار نکشید.

پیگیری ها و بررسی های لازم بعد از شیمی درمانی

شما به مراقبت های پیگیری دقیق با پزشک درمانگر خود نیاز دارید. دکتر صابریان فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژِی درباره اقدامات لازم بعد از شیمی درمانی اینگونه خاطر نشان می کنند که بعد از اتمام شیمی درمانی با توجه به پاسخ بیماری به درمان پیگیری ها متفاوت خواهد بود.

اگر بیماری به درمان به خوبی پاسخ داده باشد و سرطان به طور کلی از بدن حذف شود، بر اساس نوع اولیه سرطان معمولا نیاز به پیگیری های دقیق تر و نزدیک تر در دو سال اول بعد از شیمی درمانی است.

به طور معمول هر دو یا سه ماه یکبار بیمار معاینه می شود و آزمایشاتی که مربوط به بیماری شخص است انجام می شود. سی تی اسکن و سونوگرافی از جمله آزمایشاتی است که با توجه به محل سرطان و معمولا به صورت سالیانه برای بیمار انجام می شود.

برای شخصی که دچار بیماری سرطان سینه باشد در کنار این آزمایشات ممکن است نیاز به ماموگرافی سالیانه نیز باشد. همچنین برای کسی که سرطان دستگاه گوارش داشته باشد هر چند سال یکبار آندوسکوپی و کولونوسکوپی انجام می شود.

حتی زمانی که سرطان به طور کامل از بین رفته باشد همچنان شانس عود بیماری وجود دارد، بنابراین پزشکان توصیه می کنند که این پیگیری ها به موقع انجام شود. چرا که اگر این پیگیری ها به موقع انجام شود در صورت عود بیماری می توان در مراحل اولیه آن را تشخیص داد و درمان را ساده تر خواهد کرد.

بعد از گذشت دو سال از درمان می توان هر شش ماه یا به صورت سالیانه مریض را مورد بررسی و ویزیت قرار دهیم. در ادامه به صحبت های خانم دکتر معصومه صابریان در ارتباط با این موضوع توجه بفرمایید: