هر آنچه باید در مورد سرطان روده بزرگ بدانید

هر آنچه باید در مورد سرطان روده بزرگ بدانید

سرطان روده بزرگ که از آن با نام سرطان کولورکتال یاد می شود سومین سرطان شایع در بین مردان و زنان می باشد. اما بسیاری از افراد علائم هشدار دهنده آن را نادیده می گیرند. بنابراین با شناخت علائم و نشانه های اولیه سرطان روده بزرگ می توان آن را به موقع تشخیص داد و جهت درمان اقدام کرد. تشخیص این سرطان در روده بزرگ در مراحل اولیه از اهمیت بیشتری برخوردار است.

کولون و رکتوم چگونه کار می کنند؟

روده بزرگ پس از عبورمواد غذایی از روده کوچک آب و نمک باقی مانده را جذب می کند. مواد زائدی که پس از عبور از روده بزرگ باقی می‌ماند، وارد رکتوم (15 سانتی‌متر آخر دستگاه گوارش) می‌شود وتا زمانی که از مقعد عبور کند در آنجا ذخیره می شود. ماهیچه های حلقه ای شکل (که اسفنکتر نیز نامیده می شود) در اطراف مقعد مانع از بیرون آمدن مدفوع می شوند تا زمانی که در حین اجابت مزاج شل شوند.

علائم ابتدائی سرطان روده

سرطان روده بزرگ اغلب در مراحل اولیه هیچ علامتی ایجاد نمی کند، اما علائم ممکن است با پیشرفت بیماری بیشتر قابل توجه باشند. اگر افراد در مراحل اولیه علائم داشته باشند، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خون در مدفوع
• تغییر در دفعات یا نوع حرکات روده، مانند اسهال، یبوست، یا مدفوع باریک و نوار مانند
• احساس تخلیه نشدن روده ها بعد از اجابت مزاج
• درد شکم، گرفتگی یا نفخ
• تهوع و استفراغ
• کم خونی، به دلیل خونریزی روده
• از دست دادن اشتها
• خستگی و ضعف
• کاهش وزن غیر قابل توضیح

علائم سرطان روده در مردان

علائم سرطان روده بزرگ معمولاً در مردان و زنان یکسان ظاهر می شود. مردان ممکن است متوجه علائم ذکر شده در بالا شوند.

علائم سرطان روده در زنان

زنان هم ممکن است همان علائم ذکر شده در بالا را تجربه کنند. علاوه بر این، ممکن است چرخه های قاعدگی نامنظم داشته باشند و یا  کم خونی ناشی از سرطان روده بزرگ داشته باشند.

نشانه های سرطان روده بزرگ

واضح است که وجود یک علامت به تنهایی برای تشخیص قطعی کافی نیست اما مشاهده چندین علامت می تواند زنگ خطری برای ابتلایان به سرطان روده باشد. گاهی اوقات ممکن است علائم سرطان روده بزرگ پیشرفت نکرده باشد و خود را بروز ندهد و مطمئنا فرد هم متوجه آن نمی شود زیرا در اغلب موارد علائم در سرطان روده بزرگ خاموش است و به همین علت بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده نمی شود. بر طبق مطالعات و افرادی که سرطان روه بزگ در آنها تشخیص داده شده است چند نشانه اولیه وجود دراد که بهتر است از آنها آگاه پیدا کرد.

مشکلات گوارشی

افرادی که در آنها سرطان روده بزرگ در آنها تشخیص داده می شود زمانی که به گذشته فکر می کنند به این موضوع پی می برند که آنها اغلب اوقات با مشکل گوارشی درگیر بوده اند. اگرچه فرد ممکن است از صحبت در مورد این مشکلات خجالت بکشد اما این امر از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار است. افراد باید بدون خجالت، تمام نشانه های اولیه سرطان روده بزرگ را با پزشک خود درمیان بگذارند.

اکثر مبتلایان به سرطان روده بزرگ اذعان دارند در تشخیص قبلی، پیش از انجام آزمایشات سرطان به آنها گفته شده که مبتلا به التهاب روده بزرگ یا سندروم روده تحریک پذیر یا سایر مشکلات مرتبط با روده هستند.

خستگی مفرط و ضعف

افراد به راحتی بین دو کلمه خستگی مفرط و خستگی دچار سردرگمی می شوند. هر فردی ممکن است حین انجام کار و فعالیت های روزمره دست از کار بکشد و خسته شود اگر این خستگی با استراحت رفع نشد و شخص پس از استراحت باز هم احساس خستگی و کوفتگی داشت به آن خستگی مفرط گفته می شود. علاوه بر این در سرطان روده بزرگ خستگی مفرط و ضعف می تواند نشانه ابتلای فرد به دیابت، کم خونی و بیماری قلبی باشد.

گرفتگی عضلات شکمی

اکثر افراد در طول زندگی خود با دردهای شکمی روبه رو می شوند که این علائم همانند بسیاری از علائم می توانند جزئی و گذرا باشد. این علامت در بیماری هایی مانند هموروئید و سندروم روده تحریک پذیر نیز که سرطان به حساب نمی آید نیز وجود دارد. هر چند دردهای شکمی که اخیر آغاز شده اند و رفته رفته طولانی تر و شدیدتر می شوند می تواند نشانه سرطان باشد.

خونریزی مقعدی

خونریزی های مقعدی معمولا از انتهای روده بزرگ یا رکتوم نشات می گیرد و یکی از علائم شایع سرطان روده بزرگ به شمار می رود. مشاهده خون آبه رنگ قرمز روشن روی دستمال کاغذی پس از دفع یا آب صورتی یا قرمز در کاسه توالت می تواند نشانه های خونریزی مقعد باشد. افراد غالبا خونریزی مقعد را به هموروئید نسبت می دهند و همین موجب می شود تا به دنبال تشخیص اولیه سرطان نروند. هر فردی با مشاهده خونریزی از مقعد باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کرده و موضوع را با او درمان بگذارد.

کاهش وزن ناگهانی

کاهش وزن اغلب نشانه چند نوع سرطان از جمله سرطان روده بزرگ می باشد. سرطان روده بزرگ می تواند به روش های مختلفی به کاهش وزن ناگهانی بی انجامد. ممکن است فرد به اندازه کافی غذا بخورد اما بیماری می تواند روشی را که بدن مواد غذایی را به کار می برد تغییر داده و از جذب آنها جلوگیری کند.

علائم و نشانه های سرطان روده بزرگ به چه عواملی بستگی داد؟

• به محل ایجاد سرطان در روده
• میزان پیشرفت سرطان
• تاثیر آن بر اعضا و بافت بدن

عوامل مستعد کننده ای که می تواند سرطان کولون را ایجاد کند؟

ژنتیک: یکی از عوامل بسیار مهمی که می تواند در بروز سرطان روده نقش داشته باشد عامل ارث یا ژنتیک می باشد. ممکن است در برخی افراد ژن سرطان از بستگان درجه 1 و 2 به ارث برسد و یا با گذر زمان یک سری تغییرات و یا جهش هایی در ژن ها ایجاد شود که عامل سرطان کولون می باشند. افراد هیچ دخالتی در این تغییرات ژنتیکی ندارند.

سبک زندگی یا لایف استایل: عوامل دیگری که شانس ابتلا به سرطان روده را افزایش می دهد مربوط به شرایط زندگی افراد می باشد. مواردی مانند افزایش وزن، کم تحرکی، اختلالات دفع مدفوع (یبوست یا اسهال های طولانی)، مصرف کم غذاهایی با فیبر کم که ممکن است حرکات روده را با اختلال مواجه کند و احتمال بروز سرطان را افزایش دهد.

مراحل سرطان روده بزرگ

روش های مختلفی برای تعیین مرحله سرطان وجود دارد. مراحل نشان دهنده میزان گسترش سرطان و اندازه هر تومور است.

در سرطان روده بزرگ، مراحل به شرح زیر توسعه می یابد

1. این مرحله که به عنوان کارسینوم در محل شناخته می شود جزء مراحل ابتدایی سرطان است. سرطان در این مرحله بیشتر از لایه داخلی روده بزرگ رشد نکرده است و معمولاً درمان آن آسان است.
2. سرطان به لایه بعدی بافت رشد کرده است.
3. سرطان به لایه های بیرونی روده بزرگ رسیده است اما به خارج از روده بزرگ گسترش نیافته است.
4. سرطان از طریق لایه های بیرونی روده بزرگ رشد کرده و به یک تا سه غدد لنفاوی رسیده است.
5. سرطان به بافت های دیگر فراتر از دیواره روده بزرگ رسیده است. با پیشرفت این مرحله سرطان روده بزرگ به نقاط دوردست بدن می رسد.

بیشتر بخوانید: سرطان روده کوچک

تشخیص سرطان روده بزرگ

پزشک ابتدا یک معاینه فیزیکی کامل انجام می دهد و در مورد سوابق پزشکی شخصی و خانوادگی سؤال می کند.آن ها همچنین ممکن است از تکنیک های تشخیصی زیر برای شناسایی و مرحله بندی سرطان استفاده کنند.

یکی از روش های تشخیص به موقع کانسر کولون یا روده بزرگ، انجام تست های غربالگری می باشد. تست های غربالگری در مورد سرطان کولون در کشورهای مختلف بر اساس میزان شیوع آن در بین افراد و میانگین سن ابتلا افراد به آن متفاوت می باشد اما نکته ای که در سراسر جهان بین کشورها مشترک است، انجام این این تست در افراد بالای 40 می باشد.

تست های غربالگری روده بزرگ

آزمایش مدفوع : یکی از تست های روتین غربالگری سرطان روده بزرگ، بررسی وجود خون مخفی در مدفوع با انجام آزمایش مدفوع سالی یک بار می باشد.

کولونوسکوپی روده : با انجام کولونوسکوپی روده در افراد بالای 40 سال، هر 10 سال یک بار می توان وجود توده احتمالی را در روده به طور دقیق و به موقع تشخیص و مورد بررسی قرار داد.

محل بروز سرطان در روده بزرگ

اینکه سرطان روده در بخش از روده بزرگ اتفاق می افتد می تواند متفاوت باشد:

اگر سمت راست روده که کولون صعودی نام دارد، دچار سرطان شود به دلیل فضای زیادی که در این محدوده قرار دارد، توده باید آنقدر بزرگ شود که مشکلاتی مانند انسداد یا درد ایجاد کند تا علائم خود را نشان دهد.

در مورد سرطان روده که در سمت چپ روده به وجود می آید( یعنی بخش انتهایی روده جایی که به ناحیه مقعد و خروجی روده متصل می شود) بیشتر علائم خود را به شکل انسدادی و اختلال در دفع مدفوع یا عدم دفع مدفوع نشان می دهد. با مشاهده هر یک از این علائم جهت تشخیص توده حتما باید کولونوسکوپی برای بیمار انجام شود و تا بتوان برای درمان آن تصمیم گرفت.

درمان قطعی سرطان روده بزرگ  

درمان سرطان روده بزرگ هم مانند سایر بیماری ها با تشخیص در مراحل اولیه به طور موفقیت آمیز درمان خواهد شد. خوشبختانه میزان ابتلا به سرطان روده بزرگ در 10 سال گذشته کاهش یافته و این به خاطر پیشرفت های است که در کولونوسکوپی و غربالگری های سرطان روده بزرگ رخ داده است. به علاوه با انجام آزمایشات غربالگری، تشخیص علائم و نشانه های شایع سرطان روده بزرگ می توان زندگی بسیاری از  افراد را نجات داد.

درمان به نوع و مرحله سرطان روده بزرگ بستگی دارد. پزشک سن، سلامت کلی و برخی ویژگی های دیگر را هنگام تصمیم گیری در مورد بهترین گزینه درمانی در نظر می گیرد.

هیچ درمان واحدی برای سرطان روده بزرگ وجود ندارد و گزینه ها ممکن است شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی باشد.هدف از درمان حذف سرطان، جلوگیری از گسترش آن و کاهش علائم ناراحت کننده خواهد بود.با توجه به تشخیص پزشک، درمان این نوع سرطان به یکی از روش های زیر انجام خواهد شد:

عمل جراحی

درمان اصلی سرطان کولون در مراحل اولیه معمولاً به واسطه جراحی قابل انجام است. اگر سرطان فقط در یک پولیپ وجود داشته باشد، افراد ممکن است برای برداشتن پولیپ سرطانی فقط نیاز به پلیپکتومی داشته باشند.

جراحی برای برداشتن بخشی یا تمام کولون کولکتومی است. در طی این روش، جراح بخشی از روده بزرگ را که حاوی سرطان است و همچنین قسمتی از ناحیه اطراف آن را برمی دارد.

جراح ممکن است غدد لنفاوی مجاور را بردارد تا خطر گسترش را کاهش دهد. سپس جراح بخش سالم کولون را مجدداً وصل می کند یا بسته به وسعت کولکتومی، استوما ایجاد می کند.

استوما یک سوراخ جراحی در دیواره شکم است. ضایعات از طریق این سوراخ وارد کیسه ای می شوند که نیاز به قسمت پایین روده بزرگ را برطرف می کند. این کولوستومی است.

انواع دیگر جراحی عبارتند از:

آندوسکوپی: ممکن است جراح بتواند برخی از سرطان های کوچک و موضعی را با استفاده از این روش حذف کند. آنها یک لوله نازک و انعطاف پذیر با نور و دوربین متصل می کنند. همچنین یک ضمیمه برای برداشتن بافت سرطانی خواهد داشت.

جراحی لاپاراسکوپی: جراح چندین برش کوچک در شکم ایجاد می کند. این ممکن است گزینه ای برای برداشتن پولیپ های بزرگتر باشد.

جراحی تسکینی: هدف از این نوع جراحی تسکین علائم در موارد سرطان های غیر قابل درمان یا پیشرفته است. جراح تلاش خواهد کرد تا هرگونه انسداد روده بزرگ را برطرف کند و درد، خونریزی و سایر علائم را مدیریت کند.

شیمی درمانی

در طول شیمی درمانی، یک تیم مراقبت از سرطان داروهایی را تجویز می کند که در فرآیند تقسیم سلولی اختلال ایجاد می کنند. آنها این کار را با ایجاد اختلال در پروتئین ها یا DNA  برای آسیب رساندن و کشتن سلول های سرطانی انجام می دهند.

این درمان ها هر سلولی که به سرعت تقسیم می شود، از جمله سلول های سالم را هدف قرار می دهد. اینها معمولاً می توانند پس از هر گونه آسیب ناشی از شیمی درمانی بهبود یابند، اما سلول های سرطانی نمی توانند. داروها در کل بدن حرکت می کنند و درمان به صورت چرخه ای انجام می شود، بنابراین بدن بین دوزها زمان دارد تا بهبود یابد.

یک متخصص سرطان یا انکولوژیست ممکن است توصیه کند:

• قبل از عمل جراحی برای کوچک کردن تومور تا برداشتن آن آسان تر شود
• پس از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده
• اگر سرطان به اندام های دیگر سرایت کرده باشد

عوارض جانبی شیمی درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ریزش مو
• حالت تهوع
• خستگی
• استفراغ

درمان های ترکیبی اغلب از چندین نوع شیمی درمانی استفاده می کنند یا شیمی درمانی را با سایر درمان ها ترکیب می کنند.

پرتو درمانی

پرتودرمانی با متمرکز کردن پرتوهای گامای پرانرژی روی سلول‌های سرطانی، آنها را از بین می‌برد. یک تیم مراقبت از سرطان ممکن است از پرتودرمانی خارجی استفاده کند، که این پرتوها را از دستگاه خارج از بدن دفع می کند.

با تشعشعات داخلی، پزشک مواد رادیواکتیو را در نزدیکی محل سرطان به شکل دانه کاشت می کند.

برخی فلزات مانند رادیوم پرتوهای گاما ساطع می کنند. تابش همچنین ممکن است از پرتوهای ایکس با انرژی بالا باشد. یک پزشک ممکن است پرتودرمانی را به عنوان یک درمان مستقل برای کوچک کردن تومور یا از بین بردن سلول های سرطانی درخواست کند.

عوارض جانبی پرتودرمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد

تغییرات خفیف پوستی که شبیه آفتاب سوختگی یا برنزه شدن است

• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• خستگی
• از دست دادن اشتها
• کاهش وزن

اکثر عوارض جانبی چند هفته پس از اتمام درمان برطرف می شوند یا از بین می روند.

و در آخر

گاهی اوقات بسیاری از علائم و نشانه های مرتبط با سرطان کولون ممکن است توسط افراد نادیده گرفته شوند، در حالی که ممکن است زنگ خطری برای شرایط خطرناک در آنها باشد. تشخیص سرطان در مراحل اولیه می تواند جان بسیاری از افراد را نجات دهد، بنابراین بسیار مهم است که برای تشخیص علائم و نشانه های سرطان روده بزرگ آماده باشید اگر متوجه این علائم در خود شده اید یا تمایل دارید در مورد ریسک آنها در ابتلا به سرطان روده بزرگ اطلاعات بیشتری کسب نمایید بهتر است به یک پزشک متخصص داخلی یا گوارش مراجعه نمایید.

راه های ارتباطی با دکتر معصومه صابریان فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژی:

• تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از پارک ملت، ایستگاه خبرنگاران، برج جم، طبقه اول، واحد۴
• (021) 22014532 – 22013068
• (0938) 6921414 – (0938) 8907079
• info@drsaberian.com
• صفحه اینستاگرام