آیا چاقی باعث بروز سرطان می شود؟
ارتباط چاقی و سرطان یکی از مسائل جدی در حوزه سلامت است که توسط پزشکان به شدت مورد توجه قرار گرفته است. چاقی نه تنها خطر ابتلا به بیماریهای مختلف را افزایش میدهد، بلکه خطر ابتلا به انواع مختلفی از سرطانها را نیز بیشتر میکند. برای جلوگیری از سرطان، یکی از مهمترین اقدامها، حفظ وزن مناسب و جلوگیری از چاقی است. اگر شما به دلیل افزایش وزن با مشکل مواجه هستید، تغییراتی در سبک زندگی مانند تغذیه سالم و ورزش میتواند کمککننده باشد. با این حال، گاهی اوقات با وجود رعایت این موارد، کاهش وزن به دلایل مختلف به سختی انجام میشود.
تاثیرات چاقی بر سلامت بدن
چاقی تأثیرات منفی زیادی بر سلامت بدن دارد و میتواند زمینهساز بروز بیماریهای جدی مانند دیابت نوع 2، بیماریهای قلبی و عروقی، فشار خون بالا و مشکلات مفصلی شود. علاوه بر این، چاقی میتواند باعث اختلالات هورمونی، افزایش التهاب و مقاومت به انسولین شود که این موارد به بروز بیماریهای مزمن و سرطانها کمک میکنند. ارتباط چاقی و سرطان یکی از مهمترین خطرات بهداشتی است که با تغییرات هورمونی و التهاب مزمن، احتمال بروز انواع مختلفی از سرطانها را افزایش میدهد.
همچنین، چاقی عملکرد سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و بدن را در برابر بیماریها آسیبپذیرتر میکند. بنابراین، حفظ وزن مناسب و داشتن سبک زندگی سالم نه تنها برای زیبایی بلکه برای سلامت کلی بدن و پیشگیری از بیماریهای خطرناک ضروری است. ارتباط چاقی و سرطان به وضوح نشان میدهد که جلوگیری از چاقی میتواند یکی از راههای مؤثر برای کاهش خطر ابتلا به سرطان باشد.
بیشتر بخوانید : آزمایشات و روشهای تشخیص سرطان خون
احتمال افزایش ریسک سرطان در افراد چاق
چاقی به ویژه چربی احشایی، که اندامهای حیاتی مانند کبد و کلیه را احاطه میکند، به طور قابل توجهی ریسک ابتلا به سرطانها را افزایش میدهد. این نوع چربی باعث اختلال در تنظیم هورمونهایی مانند انسولین و استروژن میشود که میتوانند رشد سلولهای سرطانی را تحریک کنند. همچنین، التهاب مزمن ناشی از چربی احشایی عملکرد سیستم ایمنی را تضعیف کرده و بدن را در برابر سرطانها آسیبپذیرتر میکند.
افزایش سطح چربی در بدن، به ویژه چربی احشایی، میتواند خطر ابتلا به سرطانهایی مانند سرطان معده، کبد، روده بزرگ و کلیه را بیشتر کند. این چربیها موجب التهاب در بدن میشوند که عامل اصلی بروز سرطانهای مختلف است. ارتباط چاقی و سرطان نشان میدهد که چربیهای اضافی میتوانند به شکل مستقیم یا غیرمستقیم بر رشد سلولهای سرطانی تاثیر بگذارند.
نقش چربیهای اضافی در بروز سرطانهای مختلف
چربیهای اضافی در بدن میتوانند از طریق چندین مکانیسم مختلف خطر بروز سرطان را افزایش دهند. یکی از این مکانیسمها ترشح مقادیر بالای هورمون استروژن توسط بافتهای چربی است که میتواند به سرطانهایی مانند سرطان پستان و اندومتریوم منجر شود. همچنین، سطح بالای هورمون انسولین در افراد چاق میتواند به رشد تومورها کمک کند. سلولهای چربی نیز موادی ترشح میکنند که موجب رشد سلولی شده و خود عاملی در بروز سرطان محسوب میشوند.
علاوه بر این، التهاب مزمن ناشی از چاقی میتواند خطر ابتلا به سرطان را از طریق مکانیسمهای مختلف افزایش دهد. اگرچه مطالعات در زمینه ارتباط کاهش وزن با پیشگیری از سرطان هنوز به طور قطعی نتیجهگیری نکردهاند، اما نتایج نشان دادهاند که افرادی که از طریق جراحی و تغییرات سبک زندگی کاهش وزن قابل توجهی داشتهاند، کاهش خطر سرطانهای مرتبط با چاقی را تجربه کردهاند.
ارتباط چاقی و سرطان نشان میدهد که پیشگیری از چاقی و حفظ وزن سالم میتواند به کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان کمک کند. این هدف با تعادل در مصرف کالریها و انجام فعالیت بدنی منظم دستیافتنی است و همچنین محدود کردن مصرف غذاهای پرکالری و انتخاب میان وعدههای سالمتر میتواند در این زمینه مؤثر باشد.
چه سرطان هایی با چاقی بوجود میاد؟
چاقی با افزایش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطانها ارتباط دارد. برخی از این سرطانها شامل:
- سرطان آندومتر (سرطان رحم): چاقی میتواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد، چرا که استروژن تولید شده از بافتهای چربی اضافی باعث تحریک رشد غیرنرمال سلولها در آندومتر میشود.
- سرطان سینه: اضافه وزن در زنان یائسه خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهد. بافت چربی بیشتر استروژن تولید میکند که این هورمون میتواند رشد سلولهای سرطانی را تشدید کند.
- سرطان معده: افراد چاق دو برابر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان معده، به ویژه سرطان قسمت بالای معده هستند.
- سرطان کبد: افراد چاق احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان کبد دارند. این ارتباط به ویژه در مردان بیشتر است و التهاب ناشی از چاقی میتواند باعث رشد سلولهای سرطانی شود.
- سرطان کلیه: چاقی با دو برابر افزایش خطر ابتلا به سرطان کلیه همراه است. این سرطان ممکن است به دلیل فشار خون بالا و مقاومت به انسولین ناشی از چاقی بروز کند.
- سرطان رحم (سرطان اندومتر): زنان چاق دو الی چهار برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم قرار دارند. افزایش وزن در دوران بزرگسالی این خطر را بیشتر میکند.
- سرطان مری (آدنوکارسینومای مری): اضافه وزن خطر ابتلا به آدنوکارسینومای مری را دو برابر میکند، که به علت رفلاکس معده و حرکت اسید معده به سمت مری است.
- مننژیوم: افراد چاق با خطر بالاتری از ابتلا به مننژیوم (تومور مغزی) مواجه هستند.
- میلوما چندگانه: چاقی احتمال ابتلا به میلوما چندگانه را 10 تا 20 درصد افزایش میدهد. سلولهای چربی در مغز استخوان میتوانند به بروز این نوع سرطان خون کمک کنند.
- سرطان تخمدان: چاقی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش میدهد، به خصوص به دلیل تولید استروژن از بافتهای چربی اضافی.
- سرطان پانکراس: چاقی 20 تا 50 درصد خطر ابتلا به سرطان پانکراس را افزایش میدهد، به ویژه به دلیل التهاب ناشی از چربیهای احشایی.
- سرطان تیروئید: اضافه وزن باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان تیروئید میشود، اما برای فهمیدن دقیقتر علت این ارتباط نیاز به تحقیقات بیشتری است.
افراد چاق برای کاهش ریسک ابتلا به سرطان چه کنند
با انتخاب سبک زندگی سالم، میتوانید به وزن نرمال برسید و خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها، از جمله ارتباط چاقی و سرطان، را کاهش دهید. برای رسیدن به این هدف، باید برنامه غذایی سالمی داشته باشید و به طور روزانه فعالیتهای ورزشی انجام دهید. رعایت نکات زیر میتواند به شما کمک کند:
- بیشتر از سبزیجات، میوهها، پروتئینهای بدون چربی و غلات کامل مصرف کنید.
- غذاهایی بخورید که به شما احساس سیری میدهند، مانند چربیهای سالم مانند آجیل، ماهی و روغن زیتون.
- از مصرف غذاهای فرآوریشده مانند چیپس، نان سفید، کلوچهها و غذاهای بسته بندی شده با مواد مصنوعی خودداری کنید.
- از نوشیدنیهای شیرین مانند آبمیوه، نوشابه و سایر نوشیدنیهای حاوی قند زیاد خودداری کنید.
- هدف خود را برای انجام ۳۰ تا ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی در روزهای هفته در نظر داشته باشید.
- مصرف الکل را ترک کنید یا به تدریج کاهش دهید.
با رعایت این نکات، میتوانید وزن خود را کنترل کرده و خطر ابتلا به چاقی و سرطان را کاهش دهید.
سوالات متداول ارتباط چاقی و سرطان
کاهش ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدن میتواند خطر ابتلا به انواع مختلف سرطانها، از جمله سرطان سینه، آندومتر، و کلیه را کاهش دهد. این کاهش وزن به بهبود سلامت کلی بدن کمک میکند.
چاقی با ارسال سیگنالهایی از سلولهای چربی به بدن، باعث افزایش هورمونهای رشد، التهاب و تولید هورمونهای جنسی میشود که همه این عوامل میتوانند خطر بروز سرطان را افزایش دهند.
یک مطالعه نشان داده است که در سال 2012 حدود 28,000 مورد جدید سرطان در مردان (3.5%) و 72,000 مورد در زنان (9.5%) به دلیل چاقی و اضافه وزن بوده است.
سخن آخر
چاقی یکی از عوامل مهم و قابل پیشگیری در بروز بسیاری از انواع سرطان است، زیرا با ایجاد تغییرات هورمونی، التهاب مزمن و افزایش رشد سلولهای سرطانی، خطر ابتلا به سرطان را به طور قابل توجهی افزایش میدهد. حفظ وزن سالم از طریق تغذیه مناسب و فعالیت بدنی میتواند به کاهش این خطر کمک کند.
متخصص داخلی، فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژی
عضو انجمن انکولوژی ایران و اروپا
عضوانجمن خون و سرطان ايران
فوق تخصص بیماری های خون و سرطان بزرگسالان