بیماری پلی سیتمی چیست؟

بیماری پلی سیتمی چیست؟

پلی سیتمی یا افزایش غلظت خون بیماری است که طی آن میزان گلبول های قرمز خون بیش از حد در بدن افزایش پیدا می کند. در اکثر مواقع این بیماری بدون علامت خاصی می باشد.

همانطور که همه ما می دانیم خون وظیفه حمل اکسیژن را در بدن برعهده دارد و از طریق رگ ها و شریان ها در بدن جریان پیدا می کند. با افزایش میزان این گلبول های قرمز خون به سختی می توانند در رگ ها به حرکت در آیند و ممکن است دچار لختگی شوند. لخته شدن خون در رگ ها مانع از رسیدن خون کافی به اندام ها در نتیجه کاهش اکسیژن رسانی اتفاق بیفتد.

در این مقاله قصد داریم بیان کنیم که بیماری پلی سیتمی چیست؟ انواع بیماری پلی سیتمی چیست؟ علائم و نشانه های این بیماری چیست؟ با ما همراه باشید.

میزان نرمال گلبول قرمز در خون

به طور کلی غلظت طبیعی هموگلوبین که در مردان ماکسیمم 17.9 دهم گرم در 100 سی سی می باشد و اگر این میزان از 18 در آقایان و در خانم ها از 16 بالاتر برود گفته می شود فرد غلظت خون دارد. به عبارتی دیگر اگر تعداد گلبول های قرمز خون به بیشتر از 7 میلیون در میلی متر مکعب در آقایان و بیشتر از 6 میلیون در میلی متر مکعب در زنان می شود غلظت خون اتفاق می افتد.

پلی سیتمی حقیقی یا پلی سیتمی ورا

بیماری های خودسر مغز استخون یعنی مغز استخوان رفتار خودکاری پیدا می کند و از رفتار طبیعی رشد سر باز می زد و تقریبا میشه گفت نوعی از سرطان های بشری می باشد که به طور انحصاری گلبول های قرمز بیش از حد نیاز ساخته می شود یعنی ساختار مهاری از بین می رود و مغز استخوان بیش از حد گلبول قرمز می سازد که پرخونی حقیقی یا پلی سیتمی حقیقی نام می گیرد و در دسته بیماری های سرطانی جا می گیرد. اما باید توجه داشت که این بیماری قابل درمان است.

 

پلی سیتمی ثانویه

در این نوع از پرخونی میزان ترشح اریتروپوئیتین (یک ماده تحریک کننده خون سازی) خون و تولید گلبول های خونی افزایش پیدا می کند. در این شرایط اکسیژن به درستی در بدن گردش نمی کند و همین دلیل اریتروپوئیتین بیش از حد ترشح پیدا می کند تا کمبود اکسیژن را در بدن جبران کند. این ماده روی مغز استخوان اثر القایی می گذارد و میزان ساخت گلبول های قرمز برای جبران این کمبود را افزایش می دهد. به این شرایط پلی سیتمی یا پرخونی واکنشی یا ثانویه گفته می شود.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به پلی سیتمی ثانویه هستند؟

• به طور کلی افرادی که سیگار می کشند به بیماری های ریوی و قلبی مبتلا هستند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. از آنجاییکه سیگار گاز co را با اکسیژن جایگزین می کند و بافت پس از ورود این گاز، احساس کمبود اکسیژن می کند و سیستم های تعدیل کننده شروع به ترشح ماده ای به نان اریتروپوئیتین می کند در نتیجه غلظت خون بالا می رود.
• برخی از هموگلوبین های غیر طبیعی مادرزادی اکسیژن را در بافت رها نمی کنند و بافت احساس بی اکسیژنی می کند و سیستم های دفاعی ماده اریتروپوئیتین ترشح شده و غلظت خون بالاتر می رود.
• وجود هر گونه اختلال در مسیر مجاری تنفسی کوچک یا بزرگ در دراز مدت میزان اکسیژن را به بافت محدود می کند و درنتیجه با ترشح ماده اریتروپوئیتین در بدن غلظنت خون اتفاق می افتد.

پلی سیتمی کاذب

 خون انسان دارای یک بخش پلاسمایی و یک بخش سلولی می باشد. حال اگر بخش پلاسمایی که عمدتا بیش از 90 درصد آن آب  است در اثر عواملی مانند تعریق بسیار و یا اسهال طولانی مدت رو به کاهش برود هموگلوبین خون به طور کاذب بالاتر می رود و یک غلظت خون کاذب به وجود می آید. در این شرایط طبیعی است که همزمان با خارج شدن آب از بدن غلظت خون به طور موقتی افزایش پیدا می کند و اگر در این وضعیت آزمایش خون انجام شود ممکن است میزان هموگلوبین خون به عدد 20 نیز برسد.

 

 

همچنین افرادی که همواره تحت اضطراب و تپش قلب هستند و فعالیت سیستم سمپاتیک آن ها بالا تر برود عروق آنها  منقبض شده و محتوای داخل رگ که عمده آن آب است به طور نسبی کمتر می شود و به طور کاذب غلظت خون بالاتر می رود.

علائم بیماری پلی سیتمی

ممکن است برخی از بیماران مبتلا به پلی سیتمی هیچ علامتی را از خود بروز ندهند اما علائم نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد مبتلا به بیماری غلظت خون مبتلا است. اگر غلظت خون در مردان از 18 و در خانم ها از  16 بالاتر برود چهره فرد حالت گلگون می شود. برافروختگی چهره یکی از نشانه های ظاهری فرد مبتلا می باشد. اما به غیر از علائم ظاهری در بدن نیز مشکلاتی به وجود می آورد به طور مثال زمانی که غظت خون بالا رود، میزان حرکت گلبول های قرمز خون بسیار کند می شود و این کندی به معنای کاهش میزان اکسیژن رسانی به بافت می باشد و در این میان اولین و بیشترین بافتی که آسیب می بیند بافت مغزی می باشد

بنابراین اگر هموگلوبین فردی از حد مجاز بالاتر برود بافت مغزی او به طور آهسته دچار کاهش اکسیژن شده و یک احساس منگی، کاهش توانایی دید و کاهش قدرت تمرکز و حافظه پیدا می کند و اگر این غلظت خون از عدد 20 یا 21 نیز بالاتر رود ممکن است فرد دچار شوک شود و در نتیجه به کما برود.

آیا با افزایش چربی خون با غلظت خون افزایش پیدا می کند؟

به طور کلی ارتباط خاصی بین غلظت خون و چربی خون تقریبا وجود ندارد. برخی از مردم تصور می کنند زمانی که غلظت خون خون بالاتر می رود همزمان با آن میزان چربی خون، فشار خون و اسید اوریک نیز بالا می رود اما به این صورت نیست و هر یک از این موارد از یکدیگر جدا هستند.

راه های ارتباطی با دکتر معصومه صابریان فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژی:

• تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از پارک ملت، ایستگاه خبرنگاران، برج جم، طبقه اول، واحد۴
• (021) 22014532 – 22013068
• (0938) 6921414 – (0938) 8907079
• info@drsaberian.com
• صفحه اینستاگرام