تارگت تراپی سرطان خون چگونه است؟
تارگت تراپی سرطان خون روشی است که طی آن جهشها و تغییرات ژنتیکی که سلولهای سالم بدن انسان را به سلولهای سرطانی تبدیل میکنند، مورد هدف قرار خواهد داد. تارگت تراپی به پزشک کمک میکند تا سلولهای سرطانی را بدون آسیب رساندن به سلولهای سالم بدن درمان کنند. در برخی مواقع پزشکان متخصص از این روش درمانی جهت درمان اولیه یا اصلی سرطان استفاده خواهند کرد. همچنین پزشکان تارگت تراپی را در کنار سایر روشهای درمانی سرطان نیز به کار میبرند.
تارگت تراپی سرطان خون چیست؟
تارگت تراپی که تحت عنوان درمان هدفمند نیز خوانده میشود، یکی از روشهای نوین برای درمان سرطان است که در آن پروتئینهایی که مسئول رشد، گسترش و تقسیم سلولهای سرطانی هستند هدف قرار میگیرند. با افزایش آگاهی محققان و پزشکان از پروتئینهای موثر در پیشرفت سرطان و تغییرات ژنی، توانایی آنان جهت تولید داروهایی که این پروتئینها را از بین میبرند افزایش یافته است. این روش درمانی میتواند به صورت کاملاً مستقل یا در کنار سایر روشها همچون شیمی درمانی جهت درمان سرطان خون مورد استفاده قرار بگیرد.
مزایای تارگت تراپی سرطان خون
مهمترین مزیت تارگت تراپی سرطان خون قابلیت از بین بردن سلولهای سرطانی خون بدون آسیب به سلولهای سالم خواهد بود. به علاوه این روش درمانی از رشد سلولهای سرطانی نیز جلوگیری میکند. به عنوان سایر مزایای این روش درمانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- مسدود نمودن سیگنالهای ارتباطی سلولهای سرطانی به منظور پیشگیری از رشد و تکثیر آنها
- تغییر دادن شکل پروتئینهای درونی سلولهای سرطانی جهت از بین بردن این سلولها
- پیشگیری از تشکیل رگهای خونی جدید در سلولهای سرطانی
- تقویت سیستم ایمنی بدن جهت از بین بردن سلولهای سرطانی
- تزریق کردن مواد سمی به سلولهای سرطانی جهت از بین بردن این سلولها
مراحل انجام تارگت تراپی سرطان خون
مراحل انجام تارگت تراپی برای بیماری سرطان خون به شرح زیر است.
- تشخیص و تعیین نوع سرطان: پیش از انجام هر گونه اقدام لازم است که نوع دقیق این بیماری تشخیص داده شود که این امر از طریق انجام نمونهبرداری یا تصویربرداری انجام میگردد.
- تعیین اهداف مولکولی: بعد از تشخیص نوع دقیق بیماری پزشکان سعی میکنند، پروتئینهایی که موجب گسترش این بیماری میشوند را شناسایی کنند. پزشکان در این مرحله آزمایشات ژنتیک را برای بیماران تجویز میکنند.
- انتخاب داروی مناسب: پزشکان در این مرحله با توجه به نوع بیماری بهترین داروها را برای بیماران خود تجویز میکنند.
- شروع درمان: بهترین دکتر سرطان در تهران بعد از بررسی تمامی جوانب روند درمان بیمار را آغاز میکند. طی این دوره داروهای تجویز شده توسط پزشک به صورت تزریقی و یا خوراکی مورد استفاده قرار میگیرد.
- نظارت بر پاسخ به درمان: پس از شروع درمان در طول دوره پزشک بر روند درمان بیمار نظارت میکند. پزشک برای این که مطمئن شود این روش میتواند سلولهای سرطانی بدن بیمار را از بین ببرد از معاینات فیزیکی، آزمایش خون و تصویربرداری نیز استفاده میکند.
- مدیریت عوارض جانبی: تارگت تراپی نیز همانند سایر روشهای درمانی عوارضی را در پی دارد. پزشکان برای کنترل عوارض جانبی دوز داروها را تغییر داده و یا سعی میکنند که از طریق سایر روشها این عوارض را کنترل نمایند.
- تعدیل درمان: با توجه به پاسخ بدن بیمار به تارگت تراپی ممکن است پزشک جهت دستیابی به نتایج بهتر نسبت به تعدیل درمان اقدام کند.
- پیگیری پس از درمان: بیمار بعد از شروع دوره درمان باید جهت بررسی وضعیت خود تحت نظر پزشک قرار بگیرد و در بازههای زمانی مشخص چکاپهای مربوطه را انجام بدهد.
عوارض جانبی تارگت تراپی سرطان خون
عوارض جانبی تارگت تراپی با توجه به داروی تجویز شده توسط پزشک متفاوت بوده و شامل موارد زیر میشود.
- افزایش آنزیمهای کلیوی
- اسهال
- پوست خشک
- سمیت قلبی
- حساسیت به اشعه UV
- افزایش فشار خون
- تغییر شکل ناخن
- سفید شدن موی سر
- التهاب پوست
- اختلال در بهبودی زخمها
- تغییر ریتم قلبی
- بیماری بینابینی ریه
- تغییرات عصبی
عوارض تارگت تراپی سرطان خون در هر یک از بیماران متفاوت بوده و معمولاً پس از گذشت یک الی دو ماه بعد از اتمام دوره درمان این عوارض از بین میروند.
سوالات متداول درمان هدفمند سرطان خون
اگر چه تارگت تراپی سرطان خون روشی بسیار موثر است، اما همیشه موفق عمل نمیکند.
آنتی بادیهای مونوکلونال، مهارکنندههای مولکولی کوچک، بازدارندههای رگ زایی، بازدارندههای پروتئازوم و بازدارندههای انتقال سیگنال
سرطان خون، مغز، سینه، ریه، تیروئید و مجاری ادراری
نتیجه گیری
درمان هدفمند یا تارگتتراپی در سرطان خون یکی از پیشرفتهترین دستاوردهای پزشکی در حوزه انکولوژی محسوب میشود که توانسته چشماندازی جدید در مقابله با انواع بدخیمیهای خونی ایجاد کند. برخلاف شیمیدرمانی سنتی که سلولهای سالم را نیز تحت تأثیر قرار میدهد، تارگتتراپی با دقتی بالاتر، فقط سلولهای سرطانی یا مسیرهای خاص مولکولی درگیر در رشد و بقای آنها را هدف قرار میدهد. نتایج بالینی سالهای اخیر نشان دادهاند که این روش نهتنها باعث افزایش بقای بیماران، بلکه موجب کاهش چشمگیر عوارض جانبی و بهبود کیفیت زندگی شده است.
با وجود این مزایا، درمان هدفمند همچنان چالشهایی مانند مقاومت دارویی، هزینه بالا، و لزوم شناسایی دقیق نشانگرهای زیستی دارد. به همین دلیل، تلفیق تارگتتراپی با سایر روشها مانند ایمونوتراپی، ژندرمانی و داروهای ترکیبی در حال بررسی و توسعه است.
متخصص داخلی، فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژی
عضو انجمن انکولوژی ایران و اروپا
عضوانجمن خون و سرطان ايران
فوق تخصص بیماری های خون و سرطان بزرگسالان