سرطان آندومتر چیست ؟ علائم و روشهای درمان سرطان آندومتر
سرطان آندومتر یک نوع سرطان زنانه است که در رحم شکل میگیرد. سرطان آندومتر اغلب در لایههای بافتی که دیواره رحم را پوشانده شکل میگیرد. این نوع سرطان ممکن است به سرعت یا به طور آهسته در رحم گسترش یابد. علائم سرطان آندومتر ممکن است شامل خونریزی غیرطبیعی رحم، درد پایین شکم، تغییرات در وزن و تغییرات در الگوی ادرار یا روده باشد. اگر افراد هر یک از این علائم را تجربه کنند، مهم است که به پزشک خود مراجعه کنند تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنند.
درمان سرطان آندومتر ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی، یا درمان دارویی باشد، و گاهی اوقات ترکیبی از این روشها نیز استفاده میشود. مهمترین قدم برای مقابله با سرطان آندومتر، تشخیص زودرس و شناسایی این بیماری است. در ادامه به طور کامل به شما خواهیم گفت، سرطان آندومتر چیست؟ چه علتها و علائمی دارد و روشهای درمان را معرفی خواهیم کرد.
سرطان آندومتر چیست؟
سرطان مخاط رحم یا سرطان آندومتر (به انگلیسی Endometrial cancer) از لایه هایی که سلول های پوششی رحم هستند شروع می شود. این لایه آندومتر نامیده می شود. سرطان آندومتر نتیجه ی رشد غیر طبیعی سلول های آندومتر است که توانایی درگیری قسمت های دیگر بدن را نیز خواهد داشت.
تشخیص سرطان آندومتر
معمولا سرطان رحم در مراحل اولیه قابل تشخیص است و معمولا بیمار به علت بروز خونریزی های غیر طبیعی رحمی به پزشک مراجعه می کند و این اولین علامت از سرطان رحم خواهد بود. تشخیص سرطان آندومتر معمولاً با ترکیب روشهای مختلف انجام میشود. این شامل مراجعه به پزشک، انجام تستها و فرآیندهای تصویربرداری، و در صورت لزوم، انجام بررسیهای بافتی میشود. مراحل تشخیص ممکن است به شرح زیر باشد:
- مصاحبه و بررسی فیزیکی: پزشک ابتدا با معاینه و بررسی تاریخچه پزشکی فرد علائم را ارزیابی میکند. علائم مختلفی ممکن است شامل خونریزی غیرعادی رحم، تغییرات در حجم رحم، و درد در منطقه شکم باشد.
- آزمایشهای خون: انجام آزمایشهای خون میتواند اطلاعات مفیدی را در مورد وضعیت عمومی فرد در اختیار پزشک قرار دهد.
- تصویربرداری: تصاویربرداری ممکن است شامل انجام اولتراسونوگرافی (سونوگرافی)، ماموگرافی، یا تصاویربرداری مغناطیس هستهای (MRI) باشد. این تستها به پزشک کمک میکنند تا تصویر دقیقتری از وضعیت رحم و اطراف آن در اختیار پزشک قرار دهد.
- سیتولوژی یا پاپ اسمیر: این تست با بررسی سلولهای خارج شده از رحم به دنبال تغییرات غیرطبیعی یا سلولهای سرطانی میگردد.
- بیوپسی: در صورتی که تستهای پیشین نتایج مشخصکننده نداشته باشند، برای تشخیص نهایی ممکن است بیوپسی انجام شود. در این روش، نمونهای از بافت رحم یا توده سرطانی برداشته و تحت آزمایش قرار میگیرد.
علائم سرطان آندومتر
نشانه های سرطان آندومتر میتواند شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی غیرعادی: یکی از علائم اصلی سرطان آندومتر، خونریزی غیرعادی رحم است. این خونریزی ممکن است در میانه دورههای قاعدگی، بعد از خروج از دوره قاعدگی، یا حتی پس از مرور سنین سالمندگی رخ دهد.
- درد پایین شکم : درد یا فشار در منطقه پایین شکم نیز ممکن است یک علامت باشد. این درد معمولاً به صورت مداوم با تغییرات دورهای ممکن است ظاهر شود.
- تغییرات در وزن: کاهش غیرعادی یا افزایش وزن بدون دلیل میتواند نشانهای از مشکلات جسمی، از جمله سرطان آندومترباشد.
- تغییرات در روده و ادرار: تغییرات در الگوی حرکات روده، مشکلات در ادرارکردن، یا درد و فشار در رحم نیز ممکن است از علائم این بیماری باشد.
- انتقال درد به مناطق دیگر: در مراحل پیشرفته، سرطان آندومتر ممکن است به مناطق دیگر از بدن انتقال یابد و درد یا مشکلات مربوط به آن ایجاد شود.
هرچند که این علائم ممکن است نشانهای از سرطان آندومتر باشند، اما یادآوری این نکته مهم است که این علائم میتوانند ناشی از دیگر مشکلات نیز باشند. به هر حال، در صورت تجربه هر یک از این علائم، مهم است که به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
علت سرطان آندومتر چیست؟
آنچه در ایجاد سرطان رحم یا سرطان آندومتر موثر است تغییر در تعادل هورمون های جنسی یعنی استروژن و پروژسترون، در بدن است. نوسان در تولید استروژن و پروژسترون باعث تغییراتی در لایه ی آندومتر و آن لایه ی پوششی رحم خواهد شد هر عاملی که موجب افزایش میزان استروژن شود. بدون این که افزایش پروژسترون را نیز درپی داشته باشد، شانس ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش خواهد داد. علت اصلی سرطان آندومتر به تغییرات ژنتیک در سلولهای رحمی (سلولهای بافت رحم) باز میگردد. این تغییرات باعث بروز نوعی سلول سرطانی در این ناحیه میشود. هرچند که دقیقاً چرا این تغییرات رخ میدهند هنوز کاملاً مشخص نیست، اما عوامل مختلفی ممکن است در ایجاد این تغییرات نقش داشته باشند:
- عوامل هورمونی: تنظیمات هورمونی در بدن زنان، به ویژه در دوران پس از یائسگی و در دوران بارداری، میتواند بر تعادل هورمونها تأثیر بگذارد. نوسانات هورمونهای استروژن و پروژسترون میتوانند به تغییرات در بافت رحم و افزایش خطر ابتلا به سرطان آندومتر منجر شوند.
- چاقی: چاقی یکی از عوامل مؤثر در افزایش خطر سرطان آندومتر است. چاقی باعث افزایش تولید استروژن توسط بافت چربی میشود که ممکن است به تحریک رشد سلولهای رحمی و افزایش خطر ابتلا به سرطان آندومتر منجر شود.
- دیابت نوع 2: افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز ممکن است با افزایش خطر سرطان آندومتر روبرو شوند. زیرا این بیماری به عواملی همچون مقاومت به انسولین و افزایش مقدار استروژن مرتبط است.
- وراثت: سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان آندومتر نیز میتواند یک عامل خطر افزایشی باشد و نشاندهنده امکان وجود عوامل ژنتیکی در بروز این نوع سرطان است.
- سن: ریسک ابتلا به سرطان آندومتر با سن، به خصوص پس از سن 50 سالگی افزایش مییابد.
عوامل خطر سرطان آندومتر
عوامل زیر می تواند خطر بروز سرطان آندومتر را تا چند برابر افزایش دهد:
- ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک
- اضافه وزن ( توده ی چربی تعادل هورمون های جنسی را بر هم می زند.)
- ابتلا به دیابت
- مصرف داروهایی که حاوی هورمون استروژن هستند و پروژسترون ندارند، به خصوص در افرادی که بعد از دوران یائسگی هورمون مصرف می کنند.
- شروع قاعدگی در سنین پایین یعنی قبل از 12 ساالگی
- یائسگی دیر هنگام
- زنانی که هرگز باردار نشده باشند، نسبت به افرادی که بارداری را تجربه می کنند. احتمال ابتلای بیشتری برای سرطان رحم دارند.
- بیمارانی که جهت درمان سرطان سینه از داروهای هورمونی مانند تاموکسی فن استفاده می کنند نیز در معرض ابتلا به سرطان آندومتر هستند.
- سندروم های ارثی کولون نیز باعث افزایش احتمال سرطان رحم می شود.
پزشکان به بیمارانی که سرطان سینه دارند و این دارو را مصرف می کنند توصیه می کنند که هر چند وقت یک بار (شش ماه یک بار) از نظر ضخامت آندومتر مورد بررسی قرار بگیرند.
درمان سرطان آندومتر
برای درمان سرطان آندومتر هم روش های مختلفی وجود دارد. اگر سرطان آندومتر در مراحل اولیه تشخیص داده شود. درمان اساسی، درمان جراحی است. در درمان به روش جراحی، تخمدان ها و رحم خارج می شود و در مراحل اولیه تشخیص همین درمان کفایت می کند و گاهی برای تکمیل روند درمان بعد از جراحی از رادیوتراپی استفاده می شود. در مواردی نیز که بیماری پیشرفته است و مناطق دیگری از بدن را نیز درگیر کرده است و از مرحله ی اولیه خارج شده باشد. نیاز به شیمی درمانی خواهیم داشت. که از طریق خوراکی یا تزریق انجام می شود. درمان سرطان آندومتر بستگی به مرحله بروز بیماری، اندازه و مکان تومور، و ویژگیهای فیزیولوژیک فرد دارد. روشهای متعددی برای درمان سرطان آندومتر وجود دارد، که شامل موارد زیر میشوند:
- آندومکتومی :در مراحل اولیه سرطان آندومتر، جراحی آندومکتومی ممکن است انجام شود. در این روش، بخشی از رحم و بافتهای اطراف آن که تحت تأثیر سرطان قرار گرفتهاند، برداشته میشود.
- پرتو درمانی: استفاده از پرتوهای پرانرژی برای نابودی سلولهای سرطانی یا کاهش اندازه تومور، به عنوان یک روش درمانی تکمیلی یا پس از جراحی ممکن است، استفاده شود.
- هیسترکتومی: در موارد پیشرفتهتر، هیسترکتومی (برداشتن کل رحم) ممکن است لازم باشد. این عمل جراحی شامل برداشتن رحم به همراه بافتهای اطراف آن میشود.
- درمان دارویی: استفاده از داروهای شیمیدرمانی برای کاهش یا کنترل رشد سلولهای سرطانی. این روش ممکن است به تنهایی یا به ترکیب با جراحی یا شعاعنگاری اجرا شود.
- هرمون درمانی :استفاده از داروهای هورمونی برای تعدیل سطح هورمونها در بدن و کاهش رشد سلولهای سرطانی، به خصوص اگر سرطان به استروژن وابسته باشد.
- درمان هدفمند : استفاده از داروهایی که به طور خاص به از بین بردن سلولهای سرطانی می پردازد و آنها را نابود میکند.
تصمیم در مورد نوع درمانی که برای فردی خاص مناسب است، بستگی به تشخیص دقیق پزشک و ویژگیهای فردی دارد. همچنین، ترکیب مختلفی از این روشها نیز ممکن است برای بهترین نتایج اجرا شود.
سوالات متداول سرطان آندومتر
متخصص داخلی، فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژی
عضو انجمن انکولوژی ایران و اروپا
عضوانجمن خون و سرطان ايران
فوق تخصص بیماری های خون و سرطان بزرگسالان