شیمی درمانی سرطان رحم چگونه انجام می شود ؟

شیمی درمانی سرطان رحم روشی درمانی برای سرطان رحم است که با کمک داروها از رشد، تقسیم و تولید سلول‌های بیشتر توسط سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند. انتخاب این روش درمانی بستگی به شرایط بیمار و میزان پیشرفت بیماری دارد. این روش ممکن است بعد از جراحی و با هدف کاهش خطر عود مجدد بیماری انجام گردد.  برای این منظور اغلب دو یا چند دارو را ترکیب می‌کنند.

شیمی درمانی سرطان رحم چیست؟

شیمی درمانی (Chemotherapy) از روش‌های درمان و کنترل بیماری سرطان است. طی این روش از یک یا ترکیبی از داروهای خاص ضد سرطان سیتوتوکسیک (cytotoxic) برای کشتن یا کند کردن رشد سلول‌های سرطانی استفاده می‌گردد. این داروها وارد جریان خون گشته و در سراسر بدن توزیع می‌گردد.

باید توجه داشت شیمی درمانی تجویزی برای همه افراد مبتلا به سرطان رحم نیست. انتخاب این تکنیک درمانی توسط بهترین دکتر سرطان در تهران  به عوامل مختلفی وابسته است. از جمله شرایطی که از این درمان جهت کنترل سرطان رحم استفاده می‌گردد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. هنگامی که سرطان پس از جراحی یا پرتودرمانی عود می‌کند، برای کنترل سرطان و تسکین علائم می‌توان از شیمی درمانی استفاده نمود.
2. برای انواع خاصی از سرطان رحم که تهاجمی‌تر هستند.
3. در مواردی که سرطان به هورمون‌درمانی سرطان رحم پاسخ ندهد.
4. اگر سرطان در هنگام تشخیص اولیه به خارج از لگن گسترش یافته باشد، در درمان  این سرطان‌ها که فراتر از پوشش رحم (آندومتر) به سایر بافت‌ها و اندام‌ها سرایت یافته است نیز شیمی درمانی کاربرد دارد.
5. در طول پرتودرمانی یا پس از آن نیز ممکن است از شیمی درمانی استفاده شود.

نحوه انجام شیمی درمانی سرطان رحم

پروسه درمان سرطان رحم باید تحت نظر تیم متخصصان و با رویکرد فردی طراحی گردد. به طوری که با ارزیابی دقیق شرایط بیمار، نوع بیماری و پیشرفت آن، مناسب‌ترین برنامه درمانی انتخاب و داروهای شیمی درمانی با دوز مشخص تعیین می‌گردد. روند این درمان به صورت دوره‌ای اجرا می‌گردد.

شیمی درمانی برای سرطان رحم به صورت سرپایی در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها انجام می‌شود و در موارد کمتری از افراد ممکن است نیاز به بستری شدن باشد. در ابتدا جلسه درمانی با تزریق دارو داخل ورید و یا خوراکی انجام می‌شود. شیمی درمانی داخل وریدی می‌تواند از طریق لوله نازک و باریک داخل ورید به نام کانتر انجام شود. 

داروهای شیمی درمانی ممکن است عوارض مختلفی در بدن افراد بروز ‎دهند، از این رو بعد از هر جلسه درمان یک یا چند هفته فاصله خواهد بود تا به بدن زمان کافی برای استراحت و بهبودی عوارض داده شود. به این دوره درمان و هفته‌های استراحت بعد از آن یک سیکل درمانی گفته می‌شود. هر دوره شیمی درمانی شامل چند سیکل است که طی چند ماه انجام می‌شود.

داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان رحم

از داروهای رایج در شیمی درمانی رحم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پاکلیتاکسل (Paclitaxel)
• کربوپلاتین (Carboplatin)
• دوکسوروبیسین (Doxorubicin) یا دوکسوروبیسین لیپوزومی (liposomal doxorubicin)
• سیس پلاتین (Cisplatin)
• ترکیب چند دارو مانند استفاده از کربوپلاتین و پاکلیتاکسل و یا ترکیب دارویی سیس پلاتین و دوکسوروبیسین

مزایای شیمی درمانی سرطان رحم

• موثر در بهبود و کنترل سرطان رحم
• موثر در پیشگیری از عود مجدد بیماری
• در ترکیب با سایر روش‌های درمانی مانند جراحی و پرتودرمانی می‌تواند اثرات درمانی را بهبود بخشد

عوارض شیمی درمانی سرطان رحم

با وجود اثرات چشمگیر این درمان در کنترل این بیماری، این روش عوارض جانبی مختلفی را در افراد در پی خواهد داشت. طی روند درمانی داروها ممکن است برخی از سلول‌های سالم بدن نیز از بین ببرند.  این عوارض به نوع و مقدار داروی مصرفی و واکنش بدن افراد بستگی دارد. از جمله این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تهوع و استفراغ
• از دست دادن اشتها
• زخم‌های دهان
• نوروپاتی و آسیب عصبی که می‌تواند منجر به بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا حتی درد در دست‌ها و پاها شود.
• ریزش مو
• کاهش شنوایی که از عوارض نادر برخی از داروهای شیمی درمانی است
• از دیگر پیامدهای احتمالی شیمی درمانی سرطان رحم آسیب به سلول‌های تولید کننده خون در مغز استخوان است.  کاهش گلبول‌های قرمز خون منجر به کم خونی، احساس خستگی و تنگی نفس می‌گردد. کاهش گلبول‌های سفید خود سبب افزایش خطر عفونت می‌گردد. کمبود پلاکت‌ها نیز سبب خونریزی و کبودی در آسیب‌های جزئی می‌گردد.
• آسیب قلبی: برخی داروهای شیمی درمانی مانند دوکسوروبیسین می‌توانند در دراز مدت به عضلات قلب آسیب بزنند. احتمال بروز آسیب قلبی با افزایش دوز مصرف دارو افزایش می‌یابد.
• آسیب کلیوی: سیس پلاتین می‌تواند عوارض کلیوی را در پی داشته باشد. از این رو قبل و بعد از پروسه شیمی درمانی مقداری زیادی مایعات درون وریدی به بیمار داده می‌شود تا عوارض این دارو کاهش یابد.

بیشتر عوارض شیمی درمانی موقت بوده و با مشورت با پزشک و انتخاب دارو متناسب با شرایط بیمار می‌تواند آن را کنترل نمود.

سوالات متداول درمان سرطان رحم با شیمی درمانی

نتیجه گیری

شیمی درمانی سرطان رحم و بهره‌مندی از خواص داروهای سیتوتوکسیک نقش مهمی در کنترل این نوع سرطان و پیشگیری از عود مجدد آن دارد. ترکیب این روش با سایر راهکارهای درمانی سرطان رحم، در افزایش اثر بخشی آنها موثر است. تعداد جلسات مورد نیاز برای درمان، نوع دارو و دوز مصرف آن  با ارزیابی دقیق شرایط بیمار و  میزان پیشرفت بیماری تعیین می‎گردد. بدن ممکن است در واکنش به داروهای شیمی درمانی برخی عوارض را نشان دهد که اغلب کوتاه مدت است و بعد از مدتی بهبود خواهد یافت.