شیمی درمانی سرطان ریه؛ روشی رایج برای مقابله با یکی از کشنده‌ترین سرطان‌ها

شیمی درمانی سرطان ریه از مهم ترین روش هاییست که برای توقف رشد این بیماری استفاده می شود. طبق آخرین تحقیقات انجام شده در این زمینه محققان به این نتیجه رسیده اند که تا کنون روش شیمی درمانی توانسته اند بسیاری از سرطان ها درمان کنند. البته شیمی درمانی یک روش کمکی درمانی محسوب می شود. با این حساب هنوز از شیمی درمانی سرطان ریه به عنوان شیوه اصلی مقابله با بیماری یاد می کنند.

افرادی که به سرطان ریه مبتلا هستند می توانند از شیمی درمانی قبل و بعد از جراحی بهره مند شوند تا پروسه درمانی آن ها در کنار عمل جراحی و پرتو درمانی تکمیل گردد.

در ادامه این مقاله به انواع سرطان خوش خیم و بدخیم می پردازیم. در ادامه نقش کموتراپی در سرطان ریه را شرح می دهیم. در این توضیح مشخص می شود که آیا این روش درمانی تنها مزیت دارد یا معایبی نیز دارد؟ با ما در ادامه این مقاله همراه باشید.

سرطان ریه و نقش شیمی درمانی در آن

شیمی درمانی از اصلی ترین راهکار درمانی سرطان ریه به شمار می آید. متخصصین سرطان از این گونه درمان های استفاده می کنند، زیرا درمان دارویی سرطان ریه را به خوبی کنترل می کند و برای آن جواب است. داروهای شیمی درمانی که به صورت مایع در سرم قرار دارند و به رگ های خونی متصل می شوند، در خون جریان می یابند. این ذرات سلول های که از تومور ریه جدا شده است را تخریب می کنند. در نتیجه این اتفاق، دیگر اجازه رشد و درگیری قسمت های دیگر بدن به سلول های سرطانی داده نمی شود.

وقتی می گویند که سرطان ریه متاستاز زده است یعنی این که نوع بدخیم است و به سرعت سلول های سرطانی دربدن پخش می شوند. در نتیجه این اتفاق باید با استفاده از روش کموتراپی یا همان شیمی درمانی جلوی انتشار توده سرطانی را با شیمی درمانی سرطان ریه گرفت. شیمی درمانی سرطان ریه در کنار تمام مزیت هایی که دارد، معایبی نیز دارد که می تواند در روحیه و انگیزه بیمار تاثیر منفی بگذارد.

شیمی درمانی سرطان ریه چه زمانی پیشنهاد می شود؟

متخصصین سرطان و آنکولوژی در خصوص این که چه زمانی برای انجام شیمی درمانی مناسب است هنوز به اتفاق نظر نرسیده اند. کموتراپی سرطان ریه ممکن است برای بعد از عمل موکول شود. اینکه این روش تا چه حدی می تواند موثر باشد هنوز مورد بررسی و بحث است. به همین دلیل است که انکولوژیست ها هنوز به نظر واحد و قطعی ای نرسیده اند که چه زمانی باید داروهای شیمی درمانی را تجویز کنند.

سرطان ریه خوش خیم عموما نیازی به کموتراپی ندارد زیرا تومور تنها در یک بخشی از بدن زیست می کند که آن قسمت با جراحی برداشته می شود. البته باید توجه داشت که پس از این عمل ها باید مراقبت لازم انجام شود تا بیماری مجدد عود نکند. در صورت عود کردن بیماری، عموما به شیمی درمانی نیاز خواهد بود.

کسانی که به سرطان مبتلا می شوند و بیماریشان به صورت زود هنگام تشخیص داده می شود، در همان مراحل اولیه بیماری را کنترل و درمان می کنند. برای انجام اینکار باید توده های خوش خیم برداشته می شوند و دیگر نیازی به شیمی درمانی نیست. در غیر این صورت توده های خوش خیم توانایی تبدیل شدن به توده بدخیم شدن را پیدا می کنند و مشکلی جدی برای بیمار به حساب خواهند آمد.

اهداف شیمی درمانی در سرطان ریه

شیمی درمانی بسته به مرحله بیماری و شرایط بیمار اهداف مختلفی دارد:

• درمان قطعی (Curative): در مراحل اولیه سرطان که شانس درمان کامل وجود دارد.
• درمان کمکی (Adjuvant): بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده.
• درمان نئوادجوانت (Neoadjuvant): پیش از جراحی برای کوچک کردن تومور.
• درمان تسکینی (Palliative): برای کاهش علائم بیماری و بهبود کیفیت زندگی در مراحل پیشرفته.

رایج‌ترین داروهای کموتراپی سرطان ریه

درمان سرطان ریه معمولاً ترکیبی از چند دارو است. برخی از رایج‌ترین داروها شامل موارد زیر می‌شود:

1. پلاتین‌ها (Platinum-based drugs):
   • Cisplatin و Carboplatin از معروف‌ترین داروهای پایه هستند.
2. داروهای آلکیله‌کننده:
   • Cyclophosphamide که بر تقسیم سلولی اثر می‌گذارد.
3. داروهای آنتی‌متابولیت:
   • مانند Pemetrexed که برای درمان NSCLC استفاده می‌شود.
4. داروهای تاپوایزومراز:
   • Etoposide که بیشتر برای SCLC کاربرد دارد.
5. داروهای تاکسان:
   • Paclitaxel و Docetaxel، که مانع از تقسیم سلولی می‌شوند.

مراحل شیمی درمانی سرطان ریه

از شیمی درمانی برای از بین بردن متاستاز آن استفاده می کنند که در طی هر 14 روز یا هر 21 روز بستگی به شرایط بیمار دارو دریافت می کند.

طی کردن مراحل کموتراپی سرطان ریه کاملا به متد و روشی که انکولوژیست اتخاذ می کند بستگی دارد. ممکن است متخصص استفاده از شیمی درمانی را به بعد از جراحی موکول کند که این روش شامل مراحل خاصی است.

شیمی درمانی سرطان ریه بعد از جراحی:

ابتدا بگوییم که به طور عمومی کسانی که تقریبا تشخیص کمی دیر داشته اند، بایستی حتما بعد از جراحی خود، شیمی درمانی نیز داشته باشند. در واقع تنها افرادی که تشخیص سرطان را در مراحل اولیه گذرانده اند به شیمی درمانی نیازی ندارند.

با این حال پس از جراحی، بیمار بایستی تحت درمان شیمیایی قرار بگیرد. داروهایی که تحت عنوان کموتراپی سرطان ریه به بیمار تزریق می شود، شامل داروهای دسته پلاتین مانند سیس و کربو پلاتین است. دسته دیگر آنها ایرینوتکان و اتوپوزید است که همگی این داروها به صورت ترکیبی نیز در شیمی درمانی سرطان ریه مورد استفاده قرار می گیرند.

داروهای گفته شده و البته دیگر داروهای درمانی عموما به صورت وریدی به بیمار تزریق می شود. در حالت دیگر نیز از کاتتر برای ورود دارو به شریان ها استفاده می شود.

اینکه روند شیمی درمانی سرطان ریه به چه صورت انجام گیرد، کاملا به استیج بیماری و سلامت بدن فرد بر می گردد. اگر فرد سلامت بدنی خوبی داشته باشد، می تواند درمان را بلافاصله بعد از جراحی شروع کند. اما در صورتی که این زمان طول بکشد، ممکن است بیماری دوباره و عود کند و شیمی درمانی به تنهایی راه مناسبی نباشد.

در مرحله عمل جراحی، جراح با بررسی تمامی آزمایش ها، تصویر برداری ها و معاینات دقیق انجام شده اقدام به برداشتن تومور سرطانی در ریه می کند تا سرطان به طور کامل از بدن خارج شود.

پس از دوره ای استراحت بعد از عمل جراحی که بدن نیاز به ترمیم و بازسازی دارد پزشک رادیوتراپ یا همان پرتو درمانی را برای تکمیل کردن طول درمان بیمکار تجویز می کند که در این عمل با قرار گرفتن در معرض اشعه سلول های سرطانی به کل ریشه کن می شوند و امکان عود مجدد را به حداقل می رساند. پرتو درمانی به عنوان مراحل آخر سرطان ریه می تواند درمان را تکمیل کند.

عوارض جانبی شیمی درمانی سرطان ریه

هرچند شیمی درمانی نقش مهمی در کنترل سرطان دارد، اما ممکن است با عوارضی همراه باشد. دلیل این عوارض آن است که داروهای شیمی درمانی، سلول‌های سالم را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند؛ به‌ویژه سلول‌هایی که سریع تقسیم می‌شوند.

از جمله عوارض رایج:

• تهوع و استفراغ
• ریزش مو
• ضعف و خستگی
• کاهش تعداد سلول‌های خونی (کم‌خونی، عفونت‌پذیری)
• آسیب به کلیه‌ها یا عصب‌ها
• زخم‌های دهانی
• تغییرات در اشتها

با پیشرفت‌های علمی، داروهای کمکی برای کاهش این عوارض توسعه یافته‌اند که به‌صورت هم‌زمان با شیمی درمانی تجویز می‌شوند.

نتیجه گیری

شیمی درمانی سرطان ریه یکی از مهم‌ترین ارکان درمان این بیماری به شمار می‌رود. این روش درمانی، به‌ویژه در مراحل پیشرفته، می‌تواند تأثیر قابل توجهی در افزایش کیفیت زندگی بیماران و کنترل پیشرفت بیماری داشته باشد. انتخاب نوع دارو، مدت درمان، و میزان پاسخ‌دهی، همگی به تشخیص پزشک و شرایط اختصاصی هر بیمار بستگی دارد. هرچند عوارض جانبی ممکن است نگران‌کننده باشند، اما با مراقبت‌های حمایتی می‌توان آن‌ها را مدیریت کرد.

در نهایت، آنچه اهمیت دارد تشخیص زودهنگام، انتخاب مسیر درمانی مناسب، و پیروی کامل از دستورات پزشکی است. امید به زندگی در بیماران مبتلا به سرطان ریه، با پیشرفت علم و بهره‌گیری از روش‌هایی مانند شیمی درمانی، روز به روز در حال افزایش است.