سرطان تیروئید
سرطان یکی از بیماری های شایع در قرن حاضر است که در اندام ها و بخش های مختلف بدن انسان بروز می کند. نکته ی بسیار مهم درباره یانواع سرطان ها تاثیر مستقیم زمان تشخیص سرطان در بهبودی و درمان آن است. اگر سرطان به موقع تشخیص داده شود امکان درمان آن بالا رفته و می توان از انتقال آن به سایر بخش ها و گسترش بیشتر جلوگیری کرد.این مقاله نگاهی عمیق به سرطان تیروئید، از جمله علائم، تشخیص و گزینه های درمانی آن را ارائه می دهد.
انواع سرطان تیروئید
انواع مختلفی از سرطان تیروئید وجود دارد که هر کدام ویژگی ها و روش های درمانی متفاوتی دارند:
1. سرطان پاپیلاری تیروئید:
- سرطان تیروئید پاپیلاری شایع ترین نوع است که حدود 80 درصد از کل موارد سرطان تیروئید را تشکیل می دهد. به طور معمول به کندی رشد می کند و اغلب در مراحل اولیه تشخیص داده می شود. معمولاً در یک لوب تیروئید ایجاد می شود و میزان بقای بالایی دارد.این نوع سرطان و میتواند به گره های لنفاوی گردن سرایت کند.
2. سرطان تیروئید فولیکولی:
- سرطان تیروئید فولیکولی حدود 10 تا 15 درصد از سرطان های تیروئید را تشکیل می دهد. این معمولا در افراد مسن رخ می دهد و گاهی اوقات می تواند به سایر قسمت های بدن مانند ریه ها یا استخوان ها سرایت کند. این نوع سرطان نیز معمولاً زود تشخیص داده می شود و پیش آگهی خوبی دارد.
3. سرطان مدولاری تیروئید:
- سرطان مدولاری تیروئید کمتر شایع است و حدود 4 درصد از موارد سرطان تیروئید را تشکیل می دهد. می تواند پراکنده یا خانوادگی (ارثی) باشد. اغلب سطوح بالایی از هورمون کلسی تونین را تولید می کند که می تواند به عنوان نشانگر تومور استفاده شود.
4. سرطان آناپلاستیک تیروئید
- سرطان تیروئید آناپلاستیک یک نوع نادر و تهاجمی است که حدود 1-2 درصد از سرطان های تیروئید را تشکیل می دهد. تمایل به رشد سریع دارد و به سرعت گسترش می یابد و درمان آن را دشوار می کند. این نوع سرطان در مقایسه با انواع دیگر میزان بقای کمتری دارد.
5. سرطان سلول هارتل
- سرطان سلول هورتل که به عنوان کارسینوم سلولی هورتل نیز شناخته می شود، یک نوع نادر سرطان تیروئید فولیکولی است. احتمال انتشار آن به غدد لنفاوی بیشتر از سایر انواع سرطان تیروئید است.
توجه شما را به صحبت های دکتر معصومه صابریان _ فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژی درباره ی سرطان تیروئید جلب می کنم.
علائم سرطان تیروئید
علائم این سرطان بیشتر به شکل احساس توده ای در جلوی گردن بروز می کند. توده ای که درد ندارد در قسمت پایین و جلوی گردن لمس می شود. این توده توده ای سفت است به راحتی در زیر پوست حرکت نمی کند. ثابت است و توده ای است که در طول زمان بزرگ و بزرگ تر می شود. خشونت صدا که غیر قابل توجیه باشد، گلو دردی اکه خوب نمی شود، درد گردن و اختلال در بلع غذا و اختلال تنفسی از علائم دیگری است که در آن دیده می شود.
در برخی موارد ممکن است باعث سرفه های شدید شود.البته با مشاهده این علائم در خود خیل نگران نشوید زیرا گاهی ممکن است که این تودهها و ورم گلو به دلیل عفونتهای ویروسی باشد.
اگر فردی هر کدام از این علائم را در خود دید حتما باید به پزشک مراجعه نماید. تا معاینات و بررسی های دقیق برای تشخیص بیماری انجام شود.
عوامل موثر در ایجاد سرطان
دلایل به وجود آورنده سرطان تیروئید نیز مانند انواع دیگر آن بطور کامل شناخته شده نیستند.اما دلایلی وجود دارد که امکان ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد.
- .- جنسیت: سرطان تیروئید در زنان بیشتر از مردان است.
- – سن : اگرچه ممکن است در هر سنی رخ دهد، سرطان تیروئید بیشتر در افراد 30 تا 50 ساله تشخیص داده می شود.
- – قرار گرفتن در معرض تشعشع : قرار گرفتن در معرض سطوح بالای تابش، به ویژه در دوران کودکی، خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش می دهد.
- – سابقه خانوادگی: سابقه خانوادگی سرطان تیروئید یا سایر اختلالات تیروئید می تواند خطر را افزایش دهد.
- – سندرم های ژنتیکی ارثی: برخی شرایط ژنتیکی مانند نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع 2 (MEN 2) و پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP) با افزایش خطر سرطان تیروئید مرتبط هستند.
- – کمبود ید: سطوح پایین ید در رژیم غذایی می تواند به مشکلات تیروئید از جمله سرطان کمک کند.
سرطان تیروئید در چه کسانی بیشتر رایج است؟
سرطان تیروئید بیشتر در میان زنان اتفاق میافتد و در میان افراد سفید پوست رایج تر است. زنان معمولا از سن 40 تا 50 سالگی ممکن است به این سرطان دچار شوند اما برای مردان ممکن است از سنین 60 تا 70 سالگی به وجود بیاید.
نحوه ی تشخیص سرطان
در اولین قدم پزشک از طریق معاینه فیزیکی ناحیه گردن و پرسیدن سوالاتی در مورد علائمتان و سابقه خانوادگی به تشخیص سرطان میپردازد.در صورتی که در میان خانوادهتان سابقه ابتلا به سرطان تیروئید وجود داشته باشد پزشک آزمایشات ژنتیک را برایتان تجویز خواهد کرد.
برای تشخیص، علاوه بر تست های تصویر برداری، اسکن تیروئید و آزمایش های خون از نمونه برداری استفاده می شود.یک نمونه با سوزن از تیروئید برداشته می شود سپس آن نمونه ی پاتولوژی بررسی می شود و تشخیص پزشک بر اساس آن قطعی می گردد.
درمان سرطان تیروئید
سرطان تیروئید حتی در شدیدترین انواع آن میتواند قابل درمان باشد.خوشبختانه به دلیل پیشرفت های سریع علم پزشکی و بوجود آمدن روشهای جدید درمان احتمال اینکه فرد مبتلا به سرطان بطور کامل بهبودی یابد خیلی زیاد است.
طیف متفاوتی از شیوه های درمان تیروئید وجود دارد ازجمله:
1. دارو درمانی
درصورتی که مشکلات تیروئیدی شما مرتبط با کم کاری یا پرکاری تیروئید باشد، میتوان با مراجعه به موقع به پزشک متخصص و بهره گیری از داروهای تجویزی از سوی پزشک، از پیشروی بیماری پیشگیری کرده و همچنین هورمون های تیروئید را در سطحی متعادل قرار داد.
2. جراحی
یکی از روشهای درمان سرطان تیروئید جراحی تیروئید خود شامل روش های متفاوتی است. در برخی موارد بخشی از تیروئید فرد برداشته می شود و اما درصورت پیش روی بیماری، لازم است کل تیروئید برداشته شود. همچنین جراحی غددلنفاوی که در مجاورت غده تیروئید قرار دارند نیز در زمره شیوه های جراحی تیروئید شناخته می گردد.
3.شیمی درمانی و پرتودرمانی
یکی از شیوه های درمانی مشکلات تیروئید می تواند شیمی درمانی یا پرتودرمانی به منظور از بین بردن سلول های سرطانی باشد. البته این شیوه ها صرفا درمان تیروئید پیشرفته مورد استفاده قرار گرفته و عموما متخصصین ترجیح می دهند از سایر شیوه ها استفاده کنند.
4.درمان با ید رادیواکتیو
یکی از ویژگیهای منحصربه فرد سلولهای تیروئید اینست که قادر به جذب ید هستند.این سلولها ید را از جریان خون گرفته و برای تولید هورمون از آن استفاده میکنند.
بعد از جراحی سرطان و درآوردن تیروئید ید رادیواکتیو به صورت یک قرص به بیماران داده میشود.برای اینکه اطرافیان بیمار در معرض رادیواکتیو قرار نگیرند به مدت چند روز بیمار نباید با دیگران تماس داشته باشد.
سلولهای سرطانی ید سمی را جذب و تلغیظ میکنند،سلولها بدون هر عارضهای از بین میروند.تقریبا تمام بیماران غیر از بیمارانی که مبتلا به سرطان مدولاری تیروئید هستند به این نوع درمان نیاز دارند زیرا سلولهای سرطان مدولاری قادر به جذب ید رادیواکتیو نیستند.
استفاده قرص تیروئید لووتیروکسین یک هفته بعد از درمان ید رادیواکتیو شروع میشود و ممکن است تا پایان عمر نیاز به مصرف آن باشد.برای جلوگیری از عود سرطان تیروئید لازم است هر 6 ماه یکبار بیمار توسط متخصص غدد معاینه شود و یکسری آزمایش خون را انجام دهد.
5. رادیو تراپی خارجی
رادیو تراپی خارجی زمانی استفاده میشود که درمان با ید رادیواکتیو تأثیری نداشته باشد.
این روش برای مدت چهار تا شش هفته و یکبار در روز انجام میشود و ممکن است شامل عوارض زیر باشد که بعد ازچند هفته از بین میروند.
- احساس درد در زمان بلع غذا
- خشک شدن دهان
- احساس خستگی بدنی
6.درمان با تزریق الکل
برای درمان سرطانهای کوچک تیروئید که جراحی روش مناسبی برای درمان نیست میتوان از این روش استفاده کرد. و همچنین برای جلوگیری از عود سرطان در غدد لنفاوی استفاده میشود.
شیوه های طبیعی به عنوان مکمل درمانی سرطان تیروئید
علاوه بر شیوه های فوق الذکر، می توان از سایر روش های موثر و تاثیرگذار در کنار درمان تیروئید صحبت کرد ازجمله:
- استفاده از گیاهان دارویی
- مصرف انواع ویتامین ها با تجویز پزشک و به میزان لازم
- استفاده از انواع روغن ها ازجمله روغن پامچال
- مصرف انواع سبزیجات
- یوگا
مدیتیشن و سایر روش های دستیابی به آرامش ذهن
پیش آگاهی و مراقبت های بعد از سرطان تیروئید
پیش آگهی سرطان تیروئید به طور کلی مطلوب است، به ویژه زمانی که به موقع تشخیص داده شود. نرخ بقای پنج ساله برای اکثر انواع سرطان تیروئید بالا است، به ویژه برای سرطان های پاپیلاری و فولیکولی. با این حال، مراقبت های پیگیری مداوم برای نظارت بر علائم عود ضروری است.
در اینجا چند راهکار برای پیش آگاهی این عارضه آمده است:
– آزمایش خون منظم : برای بررسی سطح هورمون تیروئید و نشانگرهای تومور.
– تست های تصویربرداری: سونوگرافی های دوره ای یا سایر تست های تصویربرداری برای نظارت بر هرگونه عود.
– معاینه بدنی: معاینات منظم با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی.
نتیجه گیری
سرطان تیروئید، اگرچه نسبتا نادر است، اما یک نگرانی مهم برای سلامتی است که نیاز به تشخیص زودهنگام و درمان مناسب دارد. درک علائم، عوامل خطر و روش های تشخیصی می تواند به افراد کمک کند تا به موقع به پزشک مراجعه کنند. با پیشرفتهای فناوری پزشکی و گزینههای درمانی، پیشآگهی سرطان تیروئید همچنان رو به بهبود است و به بسیاری از بیماران اجازه میدهد زندگی سالم و بدون سرطان داشته باشند.
اگر پزشک شما علائم سرطان تیروئید را دارید حتما تحت درمان بهترین دکتر برای سرطان در تهران قرار بگیرید تا با توجه به نوع سرطان بهترین روش درمانی را اعمال نمایند.
متخصص داخلی، فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژی
عضو انجمن انکولوژی ایران و اروپا
عضوانجمن خون و سرطان ايران
فوق تخصص بیماری های خون و سرطان بزرگسالان