انواع سرطان خون
در حالی که اصطلاح سرطان خون ممکن است یک نوع خاص از سرطان را تداعی کند، اما در واقع انواع سرطان خون شامل سه نوع اصلی است: لوسمی، لنفوم و میلوم متعدد. آگاهی از این سرطانها، علائم و روشهای درمانی آنها برای تشخیص زودهنگام و مدیریت ضروری است.
انواع سرطان خون
سرطان خون تولید و عملکرد سلولهای خونی را مختل میکند. رشد غیرطبیعی سلولهای خونی سیستم ایمنی را ضعیف کرده و توانایی بدن برای مقابله با عفونتها، انتقال اکسیژن و کنترل خونریزی را کاهش میدهد. این سرطانها بر اساس نوع سلول خونی که تحت تأثیر قرار میگیرد طبقهبندی میشوند؛ سلولهای قرمز خون، سفید خون یا پلاکتها. در ادامه با این 3 نوع از سرطان خون آشنا می شویم.
لوسمی
لوسمی در مغز استخوان شروع میشود و باعث تولید بیش از حد سلولهای سفید خون غیرطبیعی میشود. این سلولها عملکرد درستی ندارند و جایگزین سلولهای سالم شده، پاسخ ایمنی و انتقال اکسیژن در بدن را مختل میکنند.
انواع لوسمی :
لوسمی بر اساس سرعت پیشرفت بیماری (حاد یا مزمن) و نوع سلول خونی تحت تأثیر (لنفوسیتی یا میلوئیدی) طبقه بندی می شود. انواع عمده عبارتند از:
– لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL): سلول های لنفوئیدی را تحت تاثیر قرار می دهد و به سرعت پیشرفت می کند. این شایع ترین نوع لوسمی در کودکان است اما می تواند بزرگسالان را نیز درگیر کند.
– لوسمی حاد میلوئید (AML): سلول های میلوئیدی را مورد هدف قرار می دهد و به سرعت پیشرفت می کند. AML می تواند هم کودکان و هم بزرگسالان را مبتلا کند، اما در بزرگسالان مسن تر شایع تر است.
– لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL): سلول های لنفوئیدی را تحت تاثیر قرار می دهد اما کندتر از انواع حاد پیشرفت می کند. این بیماری بیشتر بزرگسالان، به ویژه افراد بالای 55 سال را تحت تاثیر قرار می دهد.
– لوسمی میلوئید مزمن (CML): سرطان با رشد آهسته سلول های میلوئیدی که بیشتر در بزرگسالان تشخیص داده می شود.
لنفوم
لنفوم نوعی سرطان در سیستم لنفاوی است که شامل غدد لنفاوی، طحال، تیموس و مغز استخوان میشود. این بیماری زمانی رخ میدهد که لنفوسیتها (نوعی از سلولهای سفید خون) به طور غیرقابل کنترلی رشد میکنند.
انواع لنفوم :
لنفوم به دو دسته اصلی تقسیم میشود: لنفوم هوچکین (HL) که با سلولهای خاص Reed-Sternberg مشخص میشود و لنفوم غیرهوچکین (NHL) که گروه متنوعی از سرطانها را شامل میشود.
– لنفوم هوچکین: این نوع با وجود سلول های رید-استرنبرگ که لنفوسیت های بزرگ و غیر طبیعی هستند مشخص می شود. لنفوم هوچکین تمایل دارد به شیوه ای منظم از یک گروه غدد لنفاوی به گروه دیگر گسترش یابد.
– لنفوم غیر هوچکین (NHL): NHL گروه متنوعی از لنفوم ها را در بر می گیرد که می توانند از سلول های B یا T ایجاد شوند. این نوع شایعتر از لنفوم هوچکین است و میتواند با الگوی نامرتبتری گسترش یابد.
هر یک از این انواع سرطان خون ویژگیها، علائم سرطان خون و روشهای درمانی خاص خود را دارند. تشخیص دقیق نوع سرطان خون برای تعیین بهترین روش درمانی بسیار مهم است. برای هر گونه نگرانی یا علائم مشکوک، مراجعه به پزشک و انجام آزمایشهای لازم توصیه میشود.
میلوما
میلوما یا مولتیپل میلوما، نوعی سرطان خون است که از سلولهای پلاسما، نوعی گلبول سفید که مسئول تولید آنتیبادی است، منشأ میگیرد. در میلوما، سلولهای پلاسما سرطانی به سرعت در مغز استخوان تکثیر میشوند و در تولید سلولهای طبیعی خون اختلال ایجاد میکنند و باعث آسیب استخوان میشوند.
انواع میلوما :
– مولتیپل میلوما : این شایع ترین نوع است و سلول های سرطانی در چندین نواحی مغز استخوان را درگیر می کند.
– پلاسماسیتوما منفرد : یک تومور منفرد از سلول های پلاسما که معمولاً به استخوان یا بافت نرم محدود می شود.
– آمیلوئیدوز با زنجیره سبک : وضعیتی که در آن سلول های پلاسما غیر طبیعی زنجیره های سبک (بخش هایی از آنتی بادی ها) را تولید می کنند که در اندام ها تجمع می کنند و باعث آسیب اندام می شوند.
بیشتر بخوانید : طول عمر بیماران سرطان خون
نتیجه گیری
سرطان های خون مانند لوسمی، لنفوم و میلوما یک چالش مهم هستند، اما پیشرفت در درمان و تشخیص زودهنگام پیش آگهی را برای بسیاری از بیماران بهبود بخشیده است. در حالی که علل سرطان خون به طور کامل شناخته نشده است، دانستن انواع، علائم و عوامل خطر می تواند به افراد کمک کند به موقع به دنبال مراقبت های پزشکی باشند و شانس درمان موفقیت آمیز خود را افزایش دهند. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان علائم مرتبط با سرطان خون را تجربه کردید، با یک پزشک متخصص سرطان مشورت کنید تا در مورد غربالگری و گزینه های درمانی صحبت کنید.
متخصص داخلی، فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژی
عضو انجمن انکولوژی ایران و اروپا
عضوانجمن خون و سرطان ايران
فوق تخصص بیماری های خون و سرطان بزرگسالان