همه چیز درباره سرطان مثانه
سرطان مثانه شکل نسبتاً نادری از سرطان است که از پوشش داخلی مثانه شروع می شود. مثانه یک اندام توخالی کوچک است که ادرار شما را نگه می دارد. راه های زیادی برای درمان سرطان مثانه وجود دارد، از جمله جراحی که سرطان را از بین می برد. سرطان مثانه ممکن است پس از درمان عود کند، بنابراین افراد مبتلا به این نوع سرطان باید مراقب پیگیری های بعد از درمان خود باشند.
پزشکان می توانند این سرطان را در مراحل اولیه و قبل از اینکه گسترش یابد درمان کنند، اما حدود 75 درصد از سرطان های مثانه در مراحل اولیه عود می کنند.
سرطان مثانه چگونه به وجود می آید؟
مثانه شما عضوی مثلثی شکل است که در مرکز استخوان های لگن، بالای مجرای ادرار و زیر کلیه ها قرار دارد. ادرار از کلیه های شما به مثانه شما تخلیه می شود که با بافتی به نام یوروتلیوم پوشیده شده است. یوروتلیوم از سلول هایی ساخته شده است که زمانی که مثانه شما پر از ادرار می شود، کشیده می شوند و زمانی که مثانه خالی می شود، فرو می ریزد.
سرطان مثانه زمانی اتفاق میافتد که سلولهای خاصی در بافت پوشاننده مثانه جهش یا تغییر میکنند و به سلولهای غیرطبیعی تبدیل میشوند که تکثیر میشوند و باعث ایجاد تومور در مثانه میشوند. اگر این سرطان درمان نشود، ممکن است از طریق دیواره های مثانه به غدد لنفاوی مجاور و سپس سایر نواحی بدن از جمله استخوان ها، ریه ها یا کبد شما رشد کند.
انواع سرطان مثانه چیست؟
این سرطان بر اساس اینکه سلول های دیواره مثانه شما سرطان را از کجا شروع کرده اند، نامگذاری شده است. انواع سرطان مثانه عبارتند از:
- کارسینوم سلول انتقالی: این سرطان در سلول های انتقالی در پوشش داخلی دیواره مثانه شروع می شود. حدود 90 درصد از تمام سرطان های مثانه انتقالی هستند. در این نوع سرطان، سلولهای غیرطبیعی از پوشش داخلی به لایههای دیگر در عمق مثانه یا از طریق دیواره مثانه به بافتهای چربی که مثانه شما را احاطه کردهاند، پخش میشوند. این نوع سرطان به عنوان سرطان مثانه یوروتلیال نیز شناخته می شود.
- کارسینوم سلول سنگفرشی: سلول های سنگفرشی سلول های نازک و مسطحی هستند که داخل مثانه شما را می پوشانند. این سرطان مثانه حدود 5 درصد از سرطانهای مثانه را تشکیل میدهد و معمولاً در افرادی ایجاد میشود که دورههای طولانی التهاب یا تحریک مثانه داشتهاند.
- آدنوکارسینوم: سرطانهای آدنوکارسینوما سرطانهایی هستند که در غدد پوشاننده اندامهای شما از جمله مثانه قرار دارند. این یک نوع بسیار نادر از سرطان مثانه است که 1 تا 2 درصد از کل سرطان های مثانه را تشکیل می دهد.
- کارسینوم سلول کوچک مثانه: این نوع بسیار نادر از سرطان مثانه است.
- سارکوم: به ندرت سارکوم های بافت نرم در سلول های عضلانی مثانه شروع می شوند.
سرطان مثانه را همچنین به عنوان غیر تهاجمی، غیر تهاجمی عضلانی یا عضلانی طبقه بندی کنند.
- غیر تهاجمی: این سرطان ممکن است تومورهایی در بخش کوچکی از بافت یا سرطانی باشد که فقط روی یا نزدیک سطح مثانه شما قرار دارد.
- غیر تهاجمی عضلانی: این به سرطان مثانه ای اشاره دارد که به عمق مثانه شما منتقل شده است اما به عضله سرایت نکرده است.
- مهاجم عضلانی: این سرطان مثانه به عضله دیواره مثانه تبدیل شده است و ممکن است به لایه های چربی یا بافت های اندام های خارج از مثانه گسترش یافته باشد.
علائم سرطان مثانه
وجود خون در ادرار شایع ترین علامت سرطان مثانه است، با این حال نشانه مطمئنی از آن نیست. اما هر زمان که خون را در ادرار خود مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید.
سایر علائم سرطان مثانه عبارتند از:
- خون قابل مشاهده در ادرار: پزشکان می توانند مقادیر میکروسکوپی خون در ادرار را هنگام انجام آزمایش ادرار تشخیص دهند.
- درد هنگام ادرار کردن : این یک احساس سوزش که ممکن است هنگام ادرار کردن یا بعد از ادرار کردن احساس کنید. مردان ممکن است قبل یا بعد از ادرار کردن در آلت تناسلی خود درد داشته باشند.
- تکرر ادار: تکرر ادرار به این معنی است که شما در یک دوره 24 ساعته بارها ادرار می کنید.
- داشتن مشکل در ادرار کردن: جریان ادرار شما ممکن است شروع و متوقف شود یا جریان ادرار ممکن است مانند همیشه قوی نباشد.
- عفونت مثانه مداوم: عفونت مثانه و سرطان مثانه علائم مشترکی دارند. اگر عفونت مثانه دارید که پس از درمان با آنتی بیوتیک از بین نمی رود، باید به پزشک مراجعه کنید.
علت سرطان مثانه
دقیقا مشخص نیست که چرا برخی از سلول های مثانه جهش می یابند و به سلول های سرطانی تبدیل می شوند. اما عوامل خطر مختلفی را که ممکن است شانس ابتلا به این سرطان را افزایش دهند شناسایی شده اند از جمله:
دود سیگار: کشیدن سیگار بیش از دو برابر خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می دهد.
قرار گرفتن در معرض پرتو: پرتودرمانی برای درمان سرطان ممکن است خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهد.
شیمی درمانی: برخی از داروهای شیمی درمانی ممکن است خطر شما را افزایش دهند.
قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی: مطالعات نشان میدهد افرادی که با مواد شیمیایی خاصی که در رنگها، لاستیک، چرم، رنگ، برخی از منسوجات و لوازم آرایشی استفاده میشوند درارتباط باشند، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.
عفونت های مکرر مثانه: افرادی که به طور مکرر دچار عفونت مثانه، سنگ مثانه یا سایر عفونت های دستگاه ادراری می شوند، ممکن است در معرض افزایش خطر ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی باشند.
تشخیص سرطان مثانه چگونه است؟
مجموعه ای از آزمایشات برای تشخیص این سرطان استفاده می شود شامل موارد زیر است:
- آزمایش ادرار: آزمایش ادرار برای رد عفونت مثانه، انجام می شود.
- سیتولوژی: سلول ها را در زیر میکروسکوپ برای نشانه های سرطان بررسی می کنند.
- سیستوسکوپی: این آزمایش اولیه برای شناسایی و تشخیص سرطان مثانه است. برای انجام این آزمایش از یک لوله نورانی به اندازه مداد به نام سیستوسکوپ برای مشاهده داخل مثانه و مجرای ادرار استفاده می کنند. در حین انجام سیستوسکوپی ممکن است از بافت نمونه برداری کنند.
اگر نتایج آزمایش ادرار، سیتولوژی و سیستوسکوپی نشان داد که شما به سرطان مثانه مبتلا هستید، پزشک آزمایشاتی را برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان انجام می دهند، از جمله:
- برداشتن تومور مثانه از طریق پیشابراه : این روش را برای برداشتن تومورهای مثانه انجام می دهند. این روش همچنین ممکن است یک درمان باشد و تومورهای مثانه را قبل از اینکه تومورها به دیواره عضلانی مثانه حمله کنند، از بین ببرند.
این آزمایش یک روش سرپایی است که تحت بیهوشی نخاعی یا عمومی انجام می شود.
- : (MRI) این تست تصویربرداری از آهنربا، امواج رادیویی و کامپیوتر برای گرفتن تصاویر دقیق از مثانه استفاده می کند.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری: (CT) این آزمایش را ممکن است انجام دهند تا ببینند آیا سرطان به خارج از مثانه گسترش یافته است یا خیر.
- اشعه ایکس قفسه سینه: این آزمایش به پزشکان امکان می دهد علائمی را که سرطان به ریه های شما سرایت کرده است بررسی کنند.
- اسکن استخوان: مانند یک رادیوگرافی قفسه سینه، اسکن استخوان علائم گسترش سرطان به استخوان های شما را بررسی می کند.
درمان سرطان مثانه چگونه است؟
چهار نوع درمان سرطان مثانه وجود دارد. پزشکان ممکن است از هر یک یا همه این درمان ها استفاده کنند و ممکن است درمان ها را ترکیب کنند.
عمل جراحي
جراحی یک درمان رایج سرطان مثانه است. پزشکان گزینه های جراحی را بر اساس مرحله سرطان انتخاب می کنند. به عنوان مثال، بسیاری از اوقات، TURBT، روشی که برای تشخیص این نوع سرطان استفاده میشود و میتواند سرطان را که گسترش نیافته درمان کند.
پزشکان یا تومور را حذف می کنند یا از برق پرانرژی برای سوزاندن آن با فرآیندی به نام fulguration استفاده می کنند.
سیستکتومی رادیکال یکی دیگر از گزینه های درمانی است. این جراحی مثانه و اندام های اطراف شما را برمی دارد. زمانی انجام میشود که افراد مبتلا به سرطانی باشند که به خارج از مثانه گسترش یافته است یا چندین تومور در مراحل اولیه در سرتاسر مثانهشان وجود داشته باشد.
در مردان، این جراحی پروستات و وزیکولهای منی را حذف میکند. در زنان، ممکن است تخمدان ها، رحم و بخشی از واژن آنها را بردارند.
ارائه دهندگان ممکن است جراحی را با شیمی درمانی یا پرتودرمانی دنبال کنند تا سلول های سرطانی را که ممکن است جراحی از دست داده باشد، بکشند. این درمان کمکی است.
شیمی درمانی
اینها داروهای ضد سرطان هستند. پزشک ممکن است از درمان داخل مثانه برای رساندن داروهای شیمی درمانی به طور مستقیم از طریق لوله ای که در مجرای ادرار شما قرار می گیرد به مثانه شما استفاده کنند. درمان داخل مثانه سرطان را بدون آسیب رساندن به بافت سالم هدف قرار می دهد.
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی درمانی است که از سیستم ایمنی بدن برای حمله به سلول های سرطانی استفاده می کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد این درمان صفحه ایمونوتراپی چیست را مطالعه کنید.
پرتو درمانی
پرتودرمانی ممکن است جایگزینی برای جراحی باشد. پزشکان ممکن است پرتودرمانی را با شیمی درمانی ترکیب کنند. این درمان جایگزینی برای جراحی برداشتن مثانه است. پزشکان قبل از توصیه این درمان، عواملی مانند رشد تومور و ویژگی های تومور را در نظر می گیرند.
درمان هدفمند
درمان هدفمند بر تغییرات ژنتیکی تمرکز دارد که سلول های سالم را به سلول های سرطانی تبدیل می کند. به عنوان مثال، داروهایی به نام مهارکننده های ژن FGFR سلول ها را با تغییرات ژنی هدف قرار می دهند که به رشد سلول های سرطانی کمک می کند.
متخصص داخلی، فوق تخصص آنکولوژی و هماتولوژی
عضو انجمن انکولوژی ایران و اروپا
عضوانجمن خون و سرطان ايران
فوق تخصص بیماری های خون و سرطان بزرگسالان